Menu
RSS
Επικεφαλίδες:

Παρένθετη Μητρότητα: I. Γιατί ο Μητσοτάκης προωθεί το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών


  Της Στέλλας Πατρώνα*

Όσοι απορούν γιατί ο Μητσοτάκης προωθεί το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, προφανώς αγνοούν ή συνειδητά δεν θέλουν να λάβουν υπ' όψη τους ότι υπάρχει ένας ακμάζων, αν και επονείδιστος, τομέας επιχειρηματικότητας στη χώρα μας, τα συμφέροντα του οποίου εξυπηρετεί φανερά εδώ και χρόνια η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Πρόκειται για τη “βιομηχανία” της παρένθετης μητρότητας, η οποία – σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών - αποτελεί την αιχμή του δόρατος του τομέα της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Ι.Υ.Α) και η ανάπτυξή της οφείλεται στη “φιλελευθεροποίηση” της νομοθεσίας, αλλά και στην εξαχρείωση της πολιτικής ζωής της χώρας μας.

Η ανάπτυξη αυτού του τομέα επιχειρηματικότητας μπορεί να διακριθεί σε τρία στάδια:

 -  Στο πρώτο, που ξεκίνησε επί κυβέρνησης Σημίτη με τη ψήφιση του ν. 3089/2002, ο οποίος, σε αντίθεση με την απαγόρευση της παρένθετης μητρότητας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και παρακάμπτοντας τις επικρίσεις ότι οδηγεί στην εμπορία βρεφών και στον υποβιβασμό των γυναικών σε αναπαραγωγικές μηχανές, επέτρεψε αυτήν την αμφιλεγόμενη μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με την αιτιολογία ότι “εφόσον μια πλήρης νομοθετική απαγόρευση δεν μπορεί να επιβληθεί απόλυτα στην πράξη” το καλύτερο μέτρο είναι να ρυθμιστείi.

-  Στο δεύτερο, που ξεκίνησε επί κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου με τον ν. 4272/2014, ο οποίος επέτρεψε την παρένθετη μητρότητα και σε ζευγάρια που δεν κατοικούν στην Ελλάδα. Η ρύθμιση αυτή ήταν ορόσημο για την ανάπτυξη του “ιατρικού τουρισμού”, καθώς την ίδια εποχή ιδρύθηκε από τους μεγαλύτερους ιδωτικούς παρόχους υγείας της χώρας σε συνεργασία με επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων (αεροπορικές, ασφαλιστικές, τουριστικά γραφεία, ξενοδοχεία, διαφημιστικές, συμβούλους επιχειρήσεων και εταιρείες πιστοποιήσεων) το cluster επιχειρηματικότητας “Συμβούλιο Ελληνικού Ιατρικού Τουρισμού – ΕΛΙΤΟΥΡ”ii με πρώτο πρόεδρο τον γυναικολόγο – μαιευτήρα και πρόεδρο του Ομίλου ΙΑΣΩ , Γεώργιο Σταματίου, τον οποίο από τον Φεβρουάριο του 2018 διαδέχθηκε ο Γεώργιος Πατούλης.

- Στο τρίτο, που ξεκίνησε επί κυβέρνησης Μητσοτάκη με τον νόμο 4958/2022, ο οποίος προκειμένου να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τον ιατρικό τουρισμό - σε αντίθεση με τα ισχύοντα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που αποκλείουν από τις θεραπείες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών - αύξησε το όριο ηλικίας στα 54 έτη. Ωστόσο η μεγαλύτερη καινοτομία του νόμου αυτού είναι ότι ουσιαστικά κατάργησε τον επικουρικό ρόλο της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε σχέση με τη φυσική, προσθέτοντας ως λόγο τεχνητής γονιμοποίησης τη διατήρηση της γονιμότητας, δηλαδή την εφαρμογή της και σε πρόσωπα για τα οποία δεν υφίσταται ιατρική αναγκαιότητα.

Ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών - εφόσον ψηφιστεί - θα αποτελέσει το ορόσημο για το τέταρτο στάδιο ανάπτυξης αυτής της “βιομηχανίας” ανοίγοντας το δρόμο στο φιλόδοξο σχεδίο της κυβέρνησης Μητσοτάκη να κατακτήσει η Ελλάδα κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αγορά του “τουρισμού γονιμότητας”, μιας αγοράς που κατά την εκτίμηση του Forbesiii είχε τζίρο 400 εκατομμύρια δολάρια το 2021 και η ανάπτυξή της προβλέπεται με ρυθμό 30% μέχρι το 2030.

Ενδεικτικές για τις προθέσεις της κυβέρνησης είναι οι δηλώσεις της υφυπουργού Τουρισμού, Έλενας Ράπτη ( που καθόλου τυχαία ήταν η εισηγήτρια των μεταρρυθμίσεων του νόμου 4958/2022) στη διεθνή ημερίδα για τον ιατρικό τουρισμόiv, η οποία διεξήχθη στο Ηράκλειο Κρήτης στις 15 Ιουλίου 2023 και διοργανώθηκε από το Ελληνικό Συμβούλιο Τουρισμού Υγείας ΕΛΙΤΟΥΡ σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Ιπποκράτειο Ινστιτούτο GDHI, τον Ιατρικό Σύλλογο του Ηρακλείου, τον Δήμο Ηρακλείου και την Περιφέρεια Κρήτης.

«Η ελληνική Πολιτεία και το Υπουργείο Υγείας, με τη νομοθετική παρέμβασή μας (2022), έχουμε διαμορφώσει το πλέον ανταγωνιστικό πλαίσιο, που υπάρχει αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αν όχι παγκοσμίως. Με αύξηση ορίου ηλικίας στα 54 έτη, δυνατότητα κρυοσυντήρησης για ιατρικούς και κοινωνικούς λόγους, τη δυνατότητα λήψης υπηρεσιών IVF και από HIV άτομα (εντοπίζεται σημαντικό κενό σε παγκόσμιο επίπεδο) και μια σειρά πράξεων που αφορούν στην επέκταση της παρένθετης μητρότητας.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί σύγχρονες, πιστοποιημένες ιατρικές μονάδες, στελεχωμένες με επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης, τα ποσοστά επιτυχίας των οποίων, καθιστούν το ταξίδι στην Ελλάδα στοχευμένη μετακίνηση για τη λήψη των υπηρεσιών ΙVF, κάτι που μας επιτρέπει να συζητούμε για τον τουρισμό υγείας, με οργανωμένες ροές και όχι για την τυχαία αντιμετώπιση της έκτακτης ιατρικής ανάγκης».

Το κυβερνητικό αυτό σχέδιο επιβεβαιώνεται και από πολλές άλλες τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών και παραγόντων. Παράδειγμα πρώτο, ο χαιρετισμός του υφυπουργού Υγείας, Μάριου Θεμιστοκλέους, στο διεθνές συνέδριο για τον Τουρισμό Υγείας που διοργανώθηκε από το ΕΛΙΤΟΥΡ, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον Δεκέμβριο 2023v, στον οποίο τόνισε ότι η Ελλάδα δύναται να αποτελέσει “πόλο έλξης” τουριστών για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας στον τομέα της Υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Παράδειγμα 2ο, η τοποθέτηση του μέχρι πρότινος προέδρου της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Ε.Α.Ι.Υ.Α), Νίκου Βραχνή ( παύθηκε από τα καθήκοντά του λόγω της εμπλοκής του στο σκάνδαλο εμπορίας βρεφών και εκμετάλλευσης γυναικών στα Χανιάvi), ο οποίος στην διεθνή ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης τον Ιούλιο του 2023 έθεσε ξεκάθαρα το στόχο του εν λόγω σχεδίου λέγοντας κατά λέξη τα εξής:

«Τουλάχιστον 5.000 άτομα κάθε χρόνο έρχονται στην Ελλάδα για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, αριθμός που μπορεί στο πλαίσιο του ιατρικού τουρισμού να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί τα αμέσως επόμενα χρόνια».

Τέλος, επιβάλλεται να αναφερθεί ότι σημαντικό ρόλο στην επικοινώνηση αυτού του σχεδιου , αλλά και στην άντληση κοινωνικής συναίνεσης για την υλοποίησή του, έχει ο κ. Πατούλης, ο οποίος υπό την τριπλή ιδιότητά του ως πρόεδρου του ΕΛΙΤΟΥΡ, προέδρου του ΙΣΑ και περιφερειάρχη Αττικής, όλο το προηγούμενο έτος “εργάσθηκε” σκληρά για να διαφημίσει τις μεγάλες δυνατότητες και τις επενδυτικές ευκαιρίες που δημιουργεί, τονίζοντας πάντοτε ότι “η νομοθετική πρόοδος της χώρας μας αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα για την προσέλκυση νέων γονέων”.

Και η πικρή αλήθεια είναι ότι έχει δίκιο. Στην Ελλάδα το νομοθετικό πλαίσιο για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή επιτρέπει ό,τι απαγορεύεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ορατή συνέπεια η χώρα να έχει ήδη μετατραπεί σε κέντρο εμπορίας βρεφών και εκμετάλλευσης γυναικών (πρόσφατο σκάνδαλο με το κέντρο γονιμότητας στα Χανιά). Με άλλα λόγια σε αυτό το νομοθετικό πλαίσιο ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών είναι το πρόσχημα για να δοθεί νέα ώθηση στη βορβορώδη “βιομηχανία” της παρένθετης μητρότητας και μάλιστα με προκάλυμμα τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συναίνεση των “προοδευτικών” ανθρώπων....

* Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος του "Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών -Δ.Ε.ΚΑ" και της Πρωτοβουλίας "Δρόμος Ανοιχτός"

 

iΕισηγητική Εκθεση ν. 3089/2002 https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/i-human-eisig.pdf

ii “Ο ΕΛΙΤΟΥΡ συμμετέχει στο μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο ιατρικού τουρισμού” 30.9.2015

https://newstourism.gr/o-elitour-symmetehei-sto-megalytero-synedrio-iatrikou-tourismou/

 

iiiThe rise of fertility tourism” 16.2.2023 Forbes

https://www.forbes.com/sites/annahaines/2023/02/16/the-rise-of-fertility-tourism/?sh=7d09234b47ef

iv“Ιατρικός Τουρισμός: Μεγάλες δυνατότητες και επενδυτικές ευκαιρίες” 18.7.2023 https://www.oloygeia.gr/health/iatrikos-toyrismos-megales-dynatotites-kai-ependytikes-eykairies/

v “ΕΛΙΤΟΥΡ – Τουρισμός Γονιμότητας: Έως και το 30% της παγκόσμιας ανάπτυξης διεκδικεί η Ελλάδα έως το 2030”19.12.2023 https://www.iatropedia.gr/eidiseis/elitour-tourismos-gonimotitas-eos-kai-to-30-tis-pagkosmias-anaptyksis-diekdikei-i-ellada-eos-to-2030/177098/

 

vi“ Το σκάνδαλο της κλινικής των Χανίων έστειλε σπίτι του τον Νίκο Βραχνή” 12.8.2023 https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/400718_skandalo-tis-klinikis-ton-hanion-esteile-spiti-toy-ton-niko-brahni

Read more...

“Εξαπάτηση εκλογέων”: Ένα νέο (δηλητηριώδες) φρούτο εισάγεται στα πολιτικά (και νομικά) μας ήθη

Της Στέλλας Πατρώνα*
 
 
Προχθές, 25 Oκτωβρίου, η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, ζήτησε την άρση της ασυλίας όλης της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος των Σπαρτιατών πλην του Βασίλη Στίγκα, προκειμένου να εξεταστούν για το αδίκημα της εξαπάτησης εκλογέων που προβλέπεται στο άρθρο 112 παρ 2 του π.δ 26/2012 (Κωδικοποίηση της νομοθεσίας περί εκλογής βουλευτών), γιατί όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο που απέστειλε στη Βουλή:
 
“....Παρεστησαν από κοινού ψευδώς στους εκλογείς.....ότι είναι υποψήφιοι βουλευτές του κόμματος Σπαρτιάτες με αρχηγό τον Βασίλειο Στίγκα και ακολουθούν τις αρχές του συγκεκριμένου κόμματος, του οποίου η οργάνωση και η δράση πληροί τις προϋποθέσεις της εκλογικής νομοθεσίας και εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η αλήθεια όμως ήταν ότι αυτοί είχαν επιλεγεί από τον Ηλία Κασιδιάρη και όχι από τον Βασίλειο Στίγκα, ότι χάρη στη στήριξη του πρώτου είχαν εκλεγεί βουλευτές και ότι αναγνώριζαν ως πραγματικό τους αρχηγό τον ανωτέρω, ο οποίος τους καθοδηγούσε από τις φυλακές...”
 
Ωστόσο για να εφαρμοστεί το άρθρο 112 παρ. 2 του π.δ 26/2012, το οποίο κατά λέξη ορίζει ότι “Όποιος με ψεύτικες ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που αναφέρονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά τον εκλογέα, είτε για να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, είτε για ν` αλλάξει το εκλογικό του φρόνημα, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο χρόνια και με χρηματική ποινή ....” ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ η απατηλή συμπεριφορά, η οποία κατά το νόμο μπορεί να εκδηλώνεται με ψευδείς ειδήσεις ή με συκοφαντικές διαδόσεις ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, να έχει σκοπό “είτε (ο εκλογέας) να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος”, είτε “να αλλάξει το εκλογικό του φρόνημα”.
 
Τις ίδιες προϋποθέσεις θέτει και το άρθρο 162 ΠΚ, το οποίο κατά λέξη ορίζει ότι “Όποιος με ψευδείς ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που ανάγονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά εκλογέα, με αποτέλεσμα αυτός να μην ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα, να ψηφίσει άκυρα ή να μεταβάλλει το εκλογικό του φρόνημα σε κάποια από τις εκλογές ή τα δημοψηφίσματα του άρθρου 161, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή”.
 
Εν προκειμένω όμως είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι “εξαπάτηση” των εκλογέων για να “αλλάξουν” το πολιτικό τους φρόνημα δεν υπήρξε. Αυτοί που ψήφισαν το κόμμα των Σπαρτιατών γνώριζαν πολύ καλά ότι το εν λόγω κόμμα έχει τη στήριξη του Κασιδιάρη και ακριβώς για τον λόγο αυτό το επέλεξαν. Μάλιστα το παράδοξο είναι ότι ενώ η κ. Αδειλίνη ζητά την άρση της ασυλίας των εν λόγω βουλευτών για “εξαπάτηση εκλογέων”, ταυτόχρονα στο ίδιο έγγραφο αναγνωρίζει τη “γνώση” αυτή των εκλογέων αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι αυτοί που εκλέχτηκαν “επιλέγησαν” από τον Ηλία Κασιδιάρη και έγιναν βουλευτές “χάρη στη στήριξή” του, η οποία προφανώς δεν ήταν μυστική και υλοποιήθηκε με οδηγία του που απευθυνόταν στους οπαδούς του.
 
Γιατί λοιπόν, παρ' όλα αυτά, η κ. Αδειλίνη προβαίνει σ' αυτήν την πρωτοφανή – και νομικά αβάσιμη- κίνηση;
 
Προφανώς γιατί έτσι εξυπηρετεί την κυβέρνηση, η οποία θέλει να “διορθώσει” το λάθος του εκλογικού σώματος που ψήφισε οκτακομματική βουλή. Ενδεικτικές άλλωστε είναι οι δηλώσεις του Προέδρου της Βουλής, Κώστα Τασούλα, ο οποίος πριν ακόμα αποφασιστεί η άρση της ασυλίας των εν λόγω βουλευτών έκανε λόγο για έκπτωση τους από το βουλευτικό αξίωμα χωρίς να υπάρχει οποιοδήποτε τέτοιο νομικό έρεισμα (“την έκπτωση ή όχι από το βουλευτικό αξίωμα θα την αποφασίσει το Εκλογοδικείο”) καθώς οι λόγοι έκπτωσης βουλευτού αναφέρονται περιοριστικά στο Σύνταγμα1 και έδωσε την οδηγία ότι “όσοι προσέφυγαν στο εκλογοδικείο μπορούν να επικαλεστούν τις όποιες εξελίξεις υπάρξουν στο ποινικό σκέλος της υπόθεσης”.
 
 
Είναι λοιπόν σαφές ότι αυτήν τη στιγμή η “ανεξάρτητη” δικαιοσύνη χρησιμοποεί διατάξεις που αποσκοπούν στην κατοχύρωση της ελεύθερης διαμόρφωσης της πολιτικής βούλησης του εκλογικού σώματος και της ελεύθερης εκδήλωσής της για να εξυπηρετήσει ακριβώς τους αντίθετους στόχους. Πρόκειται για καταστρατήγηση του Συντάγματος, του οποίου το άρθρο 52 ορίζει ρητά ότι “η ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση” και εμφανή παραβίαση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, καθώς οδηγεί στην ακύρωση της ψήφου αυτών που ψήφισαν το εν λόγω κόμμα.
 
Η σοβαρή αυτή θεσμική εκτροπή μέχρι στιγμής δεν έχει καταγγελθεί από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία σιγούν, είτε γιατί δεν θέλουν να κατηγορηθουν ότι υποθάλπουν τον Κασιδιάρη, είτε γιατί προσδοκούν οφέλη από τη μοιρασιά των εδρών των “Σπαρτιατών”. Αυτό όμως που είναι σημαντικό – και φαίνεται ότι δυστυχώς δεν κατανοεί ο πολιτικός κόσμος - είναι ότι σήμερα η θεσμική αυτή εκτροπή αφορά τους “Σπαρτιάτες” και τους οπαδούς του εγκληματία Κασιδιάρη, αύριο όμως θα χρησιμοποιηθεί εναντίον οποιουδήποτε άλλου κόμματος που δεν είναι αρεστό στην κυβέρνηση.
 
Εν ολίγοις, η παρέμβαση της Εισαγγελέως του Αρειου Πάγου ανοίγει τον ολισθηρό δρόμο της “διόρθωσης” της βούλησης του εκλογικού σώματος δια της δικαστικής οδού και ως εκτούτου τίθεται σε όλους το σοβαρό ερώτημα, αν είναι ανεκτή μια τέτοια προοπτική, ακόμη και  για την κατ' επίφαση δημοκρατία μας.
 
* Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος του Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών - Δ.Ε.ΚΑ και της πρωτοβουλίας Δρόμος Ανοιχτός
 
1. Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης γράφει για το ενδεχόμενο έκπτωσης των βουλευτών του κόμματος "Σπαρτιάτες" από το βουλευτικό αξίωμα. https://www.syntagmawatch.gr/trending-issues/spartiatwn-synexeia-kai-ekptwsi-apo-to-vouleytiko-axiwma/
 
 
Read more...

Πικρές νομικές αλήθειες για την απόφαση υπ’ αρ. 2499/2012 του ΣτΕ

Του Γεώργιου Χριστοφορίδη,
Δικηγόρου, Προέδρου του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Δημοσιεύτηκε στο dikastikoreportaz.gr

 

Όταν παίρνει κανείς μια απόφαση, πρέπει να είναι έτοιμος να φέρει το βάρος των συνεπειών της, όσο δυσάρεστες κι αν είναι. Αυτό ισχύει για όλους, πολύ περισσότερο όμως για τον δικαστή, ιδίως όταν ερμηνεύει και εφαρμόζει απ’ ευθείας το ίδιο το Σύνταγμα. Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες μέρες για την απόφαση υπ’ αρ. 2499/2012 του ΣτΕ, η οποία για πρώτη φορά στα χρονικά επέτρεψε την εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα σε αναδασωτέες περιοχές. Πολλές και οι αναλύσεις και οι ερμηνείες, ιδίως από μη νομικούς. Σ’ αυτές θα ήθελα να προσθέσω και άλλη μία, αμιγώς νομική αυτή τη φορά.

Κάθε δικαστική απόφαση μιλάει από μόνη της και καθορίζει το νομικό πλαίσιο του μέλλοντός μας για πολύ χρόνο μετά την έκδοσή της. Αν είναι ορθή ή λανθασμένη, αυθαίρετη ή τεκμηριωμένη, διορατική ή κοντόφθαλμη, αμερόληπτη ή προϊόν συμβιβασμών προκύπτει από το περιεχόμενό της και μόνο.  Και αυτό δεν εξαρτάται από το ποιος την επικαλείται, ποιος την κατακρίνει ή ποιος την υπερασπίζεται, αν είναι δεξιός ή αριστερός, φίλος ή αντίπαλος, εμβολιασμένος ή ανεμβολίαστος.

Ας μιλήσουμε λοιπόν νομικά για την 2499/2012 του ΣτΕ.

Πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι στο Σύνταγμα υπάρχουν δύο ειδών διατάξεις. Εκείνες που θεσπίζουν γενικές αρχές και κατευθύνσεις και αναθέτουν στο νομοθέτη και τη Διοίκηση να τις εξειδικεύσει προσαρμόζοντάς τις στις εκάστοτε συνθήκες και ανάγκες. Τέτοιες είναι κατ’ εξοχήν οι διατάξεις που αφορούν τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Τέτοια είναι, ως ένα βαθμό, και η διάταξη του άρθρου 24 παρ. 1 του Συντάγματος που αφορά την προστασία των δασών.  Θεσπίζει μεν κατ’ αρχήν την απαγόρευση μεταβολής του προορισμού των δασών, αφήνει όμως ρητά ένα στενό περιθώριο στο νομοθέτη για εξαιρέσεις «αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον». Στο νομοθέτη εναπόκειται, καθ’ ερμηνεία του Συντάγματος, να καθορίσει τις εξαιρέσεις αυτές και στο δικαστή, επίσης καθ’ ερμηνεία του Συντάγματος, να κρίνει αν ο νομοθέτης παραβίασε τα συνταγματικά όρια.  Η νομοθεσία που επέτρεψε την εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα στα δάση είναι μια τέτοια περίπτωση, για την οποία το ΣτΕ έχει αποφανθεί ότι είναι συνταγματική.  Αν οι αποφάσεις αυτές ήταν ή όχι ορθές είναι μια μεγάλη συζήτηση, η οποία όμως δεν είναι του παρόντος.

Εκείνο που είναι του παρόντος σήμερα, λίγες μέρες μετά την καταστροφή εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων δάσους και τις εξαγγελίες για την αποκατάστασή τους, είναι η ερμηνεία που έδωσε η 2499/2012 απόφαση του ΣτΕ σε μια άλλη, άκρως ειδική, συνταγματική διάταξη: το άρθρο 117 παρ. 3 που απαγορεύει τη χρήση των αναδασωτέων εκτάσεων για οποιοδήποτε άλλο προορισμό μέχρι την ολοκλήρωση της αναδάσωσης. Εδώ το Σύνταγμα δεν παρέχει τη δυνατότητα καμίας απολύτως εξαίρεσης. Το άρθρο 117 παρ. 3 του Συντάγματος ανήκει στην κατηγορία εκείνη των συνταγματικών διατάξεων που δεν περιέχουν νομικές έννοιες δεκτικές ερμηνείας, τελεολογικής, διαπλαστικής ή συνδυαστικής, ούτε αφήνει στο νομοθέτη περιθώριο εξειδίκευσης ή θέσπισης εξαιρέσεων.  Αντίθετα ο συντακτικός νομοθέτης, έχοντας ήδη από το 1975 πλήρη επίγνωση της σημασίας της αναδάσωσης για την προστασία του δασικού πλούτου της Χώρας και των πολλαπλών κινδύνων που ελλοχεύουν στη διαδικασία αυτή, επεφύλαξε συνειδητά στις αναδασωτέες εκτάσεις διαφορετική και αυστηρότερη μεταχείριση από εκείνη των δασικών.  Δεν του «ξέφυγε», ούτε παραλογιζόταν.  Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρεται στα Πρακτικά της Ολομέλειας της Αναθεωρητικής Βουλής (Συνεδρίαση Θ΄/2.6.1975, σ. 1055 πρακτικών), ο λόγος θέσπισης της ειδικής διάταξης του άρθρου 117 παρ.3 του Συντάγματος, διά στόματος του εισηγητού της Κωνσταντίνου Τσάτσου, είναι ο «κίνδυνος μετατροπής των καταστροφεισών εκτάσεων με δασική βλάστηση είτε εις οικόπεδα είτε εις χωράφια…».

Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμία αντίφαση ανάμεσα στα άρθρα 24 παρ. 1 και 117 παρ. 3 του Συντάγματος, την οποία υποτίθεται ότι επεχείρησε να γεφυρώσει η 2499/2012 απόφαση του ΣτΕ. Υπάρχει ρητώς εκπεφρασμένη και συνειδητή διαφοροποίηση από τον ίδιο τον συντακτικό νομοθέτη. Κρίνοντας τα αντίθετα, η 2499/2012 απόφαση του ΣτΕ προκάλεσε δύο καίρια ρήγματα στην ελληνική έννομη τάξη.

Το πρώτο ρήγμα, ίσως μακροπρόθεσμα και το σημαντικότερο, είναι ότι για πρώτη φορά έγινε δεκτό ότι το Σύνταγμα μπορεί να ερμηνεύεται και ενάντια στο ίδιο του το γράμμα.  Και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο όχι μόνο για την ασφάλεια δικαίου, αλλά για τα ίδια τα θεμέλια του Κράτους Δικαίου. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τι θα συμβεί αν τέτοιου είδους ερμηνεία δοθεί και σε άλλες ρητές και αδιάστικτες συνταγματικές διατάξεις.

Το δεύτερο ρήγμα ήρθε σήμερα στο προσκήνιο με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές και τις χρήσεις που επιτρέπονται πλέον, τουλάχιστον σύμφωνα με την απόφαση αυτή, μέσα στις αναδασωτέες εκτάσεις. Γιατί δυστυχώς, η 2499/2012 του ΣτΕ δεν περιορίστηκε να κρίνει νόμιμη και επιτρεπτή την εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα στις εκτάσεις αυτές. Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τη μείζονα σκέψη, θα διαπιστώσει ότι η άρση της απαγόρευσης επεκτείνεται και σε κάθε «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία».  Οι λόγοι για τους οποίους η απόφαση περιέλαβε μια τέτοια κρίση είναι άγνωστοι αφού κάτι τέτοιο καθόλου δεν χρειαζόταν για τις ανάγκες της συγκεκριμένης υπόθεσης. Οι κίνδυνοι όμως σήμερα είναι προφανείς και προ των πυλών.

Read more...

Οι τρεις παράγοντες που διαμόρφωσαν το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαϊου και οι λόγοι που δεν συζητιούνται

Της Στέλλας Πατρώνα*

Πως γίνεται η Ν.Δ μετά από τέσσερα χρόνια σκανδάλων, την εμφανή ευθύνη της για εγκλήματα (Εύβοια και Τέμπη) , με το δημόσιο χρέος στα ύψη, την ακρίβεια να καλπάζει και εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά να βρίσκονται στο κατώφλι της φτώχειας, όχι μόνο να μην έχει υποστεί την συνήθη κυβερνητική φθορά, αλλά αντιθέτως να αυξήσει τη δύναμη της κι από 2.251.618 ψήφους που πήρε στις εκλογές του 2019 να λάβει σ' αυτές τις εκλογές 2.403.918 δηλαδή να προσελκύσει 151.300 νέους ψηφοφόρους;

Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει λογική απάντηση, αν δεν λάβουμε υπ' όψη μας τους εξής τρεις παράγοντες : Ο πρώτος και βασικός που οδήγησε σε νίκη την ΝΔ είναι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ο δεύτερος που εμπόδισε τη δημιουργία συμπαγούς αντιπολίτευσης εναντίον της είναι το σχίσμα που δημιουργήθηκε στην ελληνική κοινωνία με την πανδημία και ο τρίτος, ο οποίος ενδημεί εδώ και καιρό στην ελληνική πολιτική σκηνή, αλλά έπαιξε σημαντικό ρόλο και σ' αυτήν την εκλογική αναμέτρηση, είναι η έλλειψη πειστικού πολιτικού εναλλακτικού σχεδίου για να βγούμε από το τέλμα που έχει βυθιστεί η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες.

Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης

Ας ξεκινήσουμε από το προφανές. 17,8 δισ. ευρώ μόνο σε ενισχύσεις – χωρίς δηλαδή να λάβουμε υπ' όψη μας τα 12,7 δισ. ευρ σε δάνεια - είναι ασύλληπτα μεγάλο ποσό για μια χώρα σαν την Ελλάδα.

Αυτός ο πακτωλός χρημάτων διατέθηκε σε εκατοντάδες “έργα” που περιλαμβάνουν από μπόλικα “Σκόιλ Ελικικού” υπό τον εύηχο τίτλο “προγράμματα αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων στην στρατιωτική θητεία” (39.667.752 ευρώ!!) ή “αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού του Δημόσιου Τομέα) (24.536.256,96!!) έως εξαγορά τοπικών κοινωνιών με έργα σαφώς υπερκοστολογημένα (πχ “αποκατάσταση κωδωνοστασίου Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στη Σύμη” 800.000 ευρώ ή “βελτίωση προσβασιμότητας και αναβάθμιση υποδομών του Δικταίου Αντρου” με φορέα υλοποίησης τον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου, 15.968.714 ευρώ!!).

Για να πάρουμε μια ιδέα για το “γλέντι” που στήθηκε με αυτά τα λεφτά, αρκεί να γκουγκλάρουμε “Αποφάσεις 'Ενταξης Ελλάδα 2.0” και θα βρούμε πολλά “έργα” για τα οποία δίνονται εκατομμύρια, όπως πχ “η ψηφιοποίηση του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών” (24.600.000 ευρώ), η “προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης” (148.682.400 ευρώ), η “Δημιουργία εταιρικής ταυτότητας (brand) για προϊόντα που σχετίζονται με την ελληνική φύση (1.240.183 ευρώ), η “Οικονομική ενίσχυση για τη διενέργεια πράξεων προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας σε πρόσωπα ηλικίας 6-12 ετών (Dentist pass” (29.816.086 ευρώ), “Διεθνείς εκθέσεις βιβλίου – ενίσχυση της Διεθνούς Παρουσίας” (1.279.200 ευρώ), “Ολοκληρωμένη δράση κατάρτισης και απασχόλησης 15.000 ανέργων ηλικίας 25-45 ετών” (91.725.00 ευρώ), “Ανάπτυξη Αυτόνομων Έξυπνων Τηλεδιαχειριζόμενων Δικτύων Φωτισμού Τεχνολογίας LED στους οδικούς άξονες 13 Περιφερειών για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας” (132.495.841 ευρώ), “Εξωστρέφεια ΑΓΟΡΑΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντερ Θεσσαλονίκης” (933.840 ευρώ), “Εκσυγχρονισμός του πρωτογενή τομέα” (146,419,098 ευρώ) και πλήθος άλλων.

Η διαχείριση αυτών των τεράστιων κονδυλίων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τη συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης και χωρίς κανέναν έλεγχο από αυτά, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αφενός καθόρισε το εκλογικό αποτέλεσμα και έκανε τον χάρτη ολόκληρης της Ελλάδας (πλην του νομού Ροδόπης) να βαφτεί “μπλε” κι αφετέρου ότι θα βλάψουν τη χώρα μας, καθώς θα επιτρέψουν στην εγκληματική αυτή κυβέρνηση να συνεχίσει το καταστροφικό της έργο ενώ θα αφήσουν μηδενικό αποτύπωμα στην οικονομία και δεν θα βελτιώσουν ούτε στο ελάχιστο τη ζωή των ταλαίπωρων πολιτών αυτής της χώρας.

Το σχίσμα της πανδημίας

Ο διαχωρισμός ανάμεσα σε “ψεκασμένους” και “υπεύθυνους πολίτες” ήταν σαφώς κυβερνητική πολιτική (κατ' επιταγή βεβαίως της Κομισιόν), η οποία εφαρμόστηκε με τη συναίνεση (ή έστω την ανοχή) όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Τα λοκντάουν, οι υγειονομικοί περιορισμοί, τα εμβόλια και οι υποχρεωτικότητες οδήγησαν μια μη ευκαταφρόνητη μερίδα πολιτών σε ένα είδος κοινωνικού και πολιτικού αποκλεισμού, καθώς λοιδoρήθηκαν συλλήβδην ως “σκοταδιστές” και “ακροδεξιοί”.

Εμφανές αποτέλεσμα αυτού του διαχωρισμού είναι ότι οι πολίτες που τον καιρό της πανδημίας χαρακτηρίστηκαν “ψεκασμένοι” είναι πλέον δύσκολο να εκπροσωπηθούν πολιτικά από τα κόμματα που ψήφιζαν μέχρι τότε. Στις εκλογές της 21ης Μαϊου οι πολίτες αυτοί είτε ψήφισαν κατά κύριο λόγο νεοπαγή κόμματα ή πολιτικά σχήματα που κατά τη διάρκεια της πανδημίας τάχθηκαν κατά της υποχρεωτικότητας, τα οποία όμως έμειναν εκτός βουλής, είτε απείχαν από την εκλογική διαδικασία, ενώ μια μικρή μερίδα τους ψήφισε το κόμμα Βελόπουλου λόγω της ήπιας στάσης που τήρησε στο θέμα των υγειονομικών περιορισμών, το οποίο και αύξησε την εκλογική του δύναμη κατά 63.045 ψήφους.

Το βάθος αυτού του σχίσματος θα αποδειχθεί με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο οι συνέπειες του σ' αυτήν την εκλογική αναμέτρηση ήταν σημαντικές για δύο λόγους: Ο πρώτος γιατί τα αντιπολιτευόμενα κόμματα έχασαν μια μερίδα του εκλογικού σώματος που αριθμεί γύρω στο ένα εκατομμύριο, η οποία ήταν σαφώς κατά του Μητσοτάκη και επιθυμούσε διακαώς την εκλογική καταβαράθρωση της ΝΔ κι ο δεύτερος γιατί το σχίσμα αυτό συνετέλεσε στη μεγάλη διασπορά των ψήφων, εξ αιτίας της οποίας τα ποσοστά των κομμάτων που δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν το εκλογικό κατώφλι του 3%, έφθασαν το 16% των ψήφων (στις εκλογές του 2019 το ποσοστό τους ήταν 7,40%) και ενίσχυσαν με 26 πρόσθετες έδρες τη ΝΔ.

Η έλλειψη εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου

Ο τρίτος παράγοντας έχει να κάνει με τον σταθερό “ευρωπαϊκό” προσανατολισμό (φανερό ή συγκαλυμμένο) όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης (ούτε του ΚΚΕ εξαιρουμένου), την πλήρη και δουλοπρεπή ευθυγράμμισή τους με τις αποφάσεις της Κομισιόν, καθώς και την πλήρη υποταγή τους στα κελεύσματα του ΝΑΤΟ. Λόγω αυτού του προσανατολισμού αδυνατούν να προβάλλουν οποιοδήποτε εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο και περιορίζονται σε επικοινωνιακή πολιτική, όπως είναι τα “κοστολογημένα προγράμματα” του ΣΥΡΙΖΑ, οι “εκθέσεις ιδεών” του Ανδρουλάκη, η πάγια ρητορική περί αγώνων του ΚΚΕ και ο αμφίσημος λόγος του ΜΕΡΑ25.

Ωστόσο, επειδή η έλλειψη πολιτικού σχεδίου ενδημεί στην ελληνική πολιτική σκηνή, οι εν δυνάμει ψηφοφόροι τους έχουν αναπτύξει και τα ανάλογα εκλογικά αντανακλαστικά και πείθονται όλο και λιγότερο. Είναι ενδεικτικό ότι παρά την οργή κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε μόνο 1.184.514 ψήφους, δηλαδή 599.503 ψήφους λιγότερους από τις εκλογές του 2019 και 743.972 ψήφους λιγότερους από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Το ΚΚΕ παρά την υποτιθέμενη νίκη του πήρε μόνο 126.174 ψήφους παραπάνω από τις εκλογές του 2019, το ΜΕΡΑ25 δεν κατόρθωσε κάν να μπει στη Βουλή και ο Ανδρουλάκης παρά την αύξηση των ψήφων που έλαβε, απέχει πολύ από το να αναστηλώσει το παλιό ΠΑΣΟΚ.

Με άλλα λόγια καμιά από τις παραπάνω δυνάμεις δεν μπορεί να στηρίξει την ελπίδα για ένα διαφορετικό μέλλον, ούτε έχει τη δυναμική και τη δυνατότητα να συσπειρώσει τον ελληνικό λαό για να αντιμετωπίσει τη συμπαγή πλέον συσπείρωση της Ν.Δ.

Η σιωπή για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και η “ανεξήγητη” νίκη της ΝΔ

Από τους τρεις αυτούς παράγοντες ο πρώτος που ήταν και ο καθοριστικός για τη νίκη της ΝΔ, δεν συζητιέται αφενός γιατί εκθέτει ανεπανόρθωτα όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα για ολιγωρία (στην καλύτερη περίπτωση), καθώς δεν δημιούργησαν εγκαίρως θέμα για τον τρόπο διαχείρισής τους από την κυβέρνηση, αφετέρου γιατί είναι δύσκολο να παραδεχθούν ότι κονδύλια από την Ε.Ε μπορεί όχι μόνο να μην ωφελούν, αλλά και να βλάπτουν την ελληνική κοινωνία.

Ωστόσο και οι δύο άλλοι παράγοντες επίσης δεν πρόκειται να τεθούν σε συζήτηση γιατί κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσής δεν θέλει να αναγνωρίσει τα τεράστια λάθη του, η διόρθωση των οποίων απαιτεί όχι μόνο γενναία αυτοκριτική, αλλά και χάραξη μιας εντελώς διαφορετικής πολιτικής. 'Ετσι ο μεν ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αναζητά τις αιτίες της ήττας του στη λάθος επικοινωνιακή πολιτική του και το ΚΚΕ να επαναπαύεται στη δόξα της περιστασιακής του νίκης (ενδεικτικές οι δηλώσεις του Γ.Γ του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπα αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων που πανηγύριζε για τη νίκη του κόμματός του, ενώ όλη η Ελλάδα έκλαιγε για το θλιβερό αποτέλεσμα της κάλπης) και τα υπόλοιπα κόμματα να ακολουθούν το παράδειγμά τους ανάλογα με το βαθμό “νίκης” ή ήττας τους.

Εν κατακλείδι: Η ΝΔ νίκησε σ' αυτές τις εκλογές γιατί εφάρμοσε πολύ επιτυχώς την τακτική του “όταν τρώμε δεν μιλάμε και το πιάτο μας κοιτάμε” , καθώς 17,8 δισεκατομμύρια ευρώ σαφώς αρκούν για να ταϊστούν ή έστω να λάβουν ένα καλό μεζέ οι 2.403.918 ψηφοφόροι της. Τα δε υπόλοιπα κόμματα εφάρμοσαν επίσης επιτυχώς μέχρι στιγμής τον κανόνα ότι “η σιωπή είναι χρυσός”.Ωστόσο η αλήθεια μπορεί να κρύβεται εσαεί; Μια σοφή παροιμία λέει ότι ο βήχας, το χρήμα κι ο έρωτας δεν κρύβονται. Και εν προκειμένω το χρήμα είναι πολύ! Τόσο πολύ ώστε να μπορεί να εξαγοράσει τις συνειδήσεις σχεδόν 2,5 εκατομμυρίων ψηφοφόρων και να επιβάλλει για άλλη μια τετραετία μια κυβέρνηση εγκληματιών στην ταλαίπωρη αυτή χώρα....

* Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος του Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών – ΔΕΚΑ και της πολιτικής πρωτοβουλίας “ΔΡΟΜΟΣ ΑΝΟΙΧΤΟΣ”

Read more...

Μεγάλη νίκη του γαλλικού λαού - Το τέλος του Μακρόν πλησιάζει

Τα νέα που μας έρχονται από τη Γαλλία είναι κάτι παραπάνω από καλά, καθώς όλα δείχνουν ότι πλησιάζει το τέλος του “μεγάλου μεταρρυθμιστή” Μακρόν.

Η μάχη που δίνεται εδώ και μήνες από τα γαλλικά συνδικάτα και το γαλλικό λαό κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης τώρα μεταφέρεται και στην γαλλική Εθνοσυνέλευση καθώς τη Δευτέρα, 20 Μαρτίου στις 4 μμ θα ξεκινήσει η συζήτηση επί των προτάσεων δυσπιστίας που έχουν ήδη κατατεθεί σύμφωνα με το άρθρο 49 παρ. 3 του γαλλικού συντάγματος, το οποίο ο Μακρόν χρησιμοποίησε για να επιβάλλει τη μεταρρύθμιση των συντάξιοδοτικού συστήματος χωρίς την έγκριση της εθνοσυνέλευσης και το οποίο ορίζει ότι ένας νόμος που έχει εισαχθεί με ανάληψη της σχετικής ευθύνης από την κυβέρνηση χωρίς ψηφοφορία, μπορεί να ισχύσει μόνον αν απορριφθεί η πρόταση δυσπιστίας που πρέπει να κατατεθεί από 10 τουλάχιστον μέλη της εθνοσυνέλευσης μέσα σε 24 ώρες.

Βεβαίως η υπερψήφιση της πρότασης δυσπιστίας δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς απαιτείται η ψήφος 287 μελών της εθνοσυνέλευσης. Και μπορεί ο Μακρόν να είναι μειοψηφία διαθέτοντας μόνο 245 εκπροσώπους σε σύνολο 577 εδρών, αλλά ήδη ο Eric Ciotti, πρόεδρος του δεξιού κόμματος “Les Rebublicains”, το οποίο διαθέτει 61 έδρες, έχει δηλώσει την υποστήριξή του στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και ότι το κόμμα του δεν προτίθεται να υπερψηφίσει την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.

Ωστόσο το τοπίο είναι ρευστό καθώς το θερμόμετρο των κινητοποιήσεων συνεχώς ανεβαίνει (σήμερα έγιναν διαδηλώσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, αλλά και στο Παρίσι, παρά την απαγόρευση της αστυνομίας να γίνουν συγκεντρώσεις στην πλατεία Κονκόρντ και στα Ηλύσια Πεδία) , η οργή των Γάλλων αυξάνεται και μαζί και οι πιέσεις προς τα μέλη της εθνοσυνέλευσης να καταψηφίσουν τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και να καταδικάσουν το “πραξικόπημα” του Μακρόν, όπως αποκαλούν τη χρήση από από αυτόν του άρθρου 49.3 του Συντάγματος . Η καταψήφιση λοιπόν της πρότασης δυσπιστίας δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς υπό την πίεση των γεγονότων είναι αβέβαιο ότι τελικά όλοι οι εκπρόσωποι των “Les Rebublicains” θα πειθαρχήσουν, δεδομένου μάλιστα ότι η μια από τις δύο προτάσεις δυσπιστίας που έχουν κατατεθεί, έγινε από την ομάδα Liot, η οποία, αν και ολιγάριθμη, λόγω της πολυσυλλεκτικότητάς της έχει τη δυνατότητα να απευθύνεται και να συνάπτει συμμαχίες τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά της Εθνοσυνέλευσης.

Αλλά ακόμη κι αν η μάχη στη γαλλική εθνοσυνέλευση χαθεί, τίποτα δεν προμηνύει το τέλος του αγώνα κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, ενώ αντιθέτως όλα δείχνουν ότι το τέλος του Μακρόν πλησιάζει. Ήδη συζητιέται η προσφυγή στο γαλλικό συνταγματικό δικαστήριο καθώς και η έναρξη της διαδικασίας για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος , ενώ παράλληλα τα συνδικάτα δείχνουν αποφασισμένα να συνεχίσουν τον αγώνα και ήδη έχουν καλέσει για απεργιακή συγκέντρωση την Πέμπτη 23 Μαρτίου.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι πολιτικοί αναλυτές έχουν αρχίσει τον “επικήδειο” του Μακρόν, αναφέροντας ότι “το στοίχημα για αυτόν είναι να οικοδομήσει την υστεροφημία του”, ενώ το Politico στις 16 Μαρτίου δημοσίευσε άρθρο με τίτλο Η προκλητική επίδειξη δύναμης του Μακρόν στο κοινοβούλιο δείχνει έναν αποδυναμωμένο πρόεδρο(“ Macron' s defiant show of force exposes a weakend president”), το περιεχόμενο του οποίου υιοθέτησε και η δική μας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ δημοσιεύοντας χθες (17.3) άρθρο με τίτλο “Η πιο δύσκολη ώρα για τον Μακρόν”.

Όποιες όμως κι αν είναι οι εξελίξεις από εδώ και πέρα, ο λαός της Γαλλίας κατέκτησε ήδη μια μεγάλη νίκη. Κατόρθωσε επιτέλους να ακουστεί η φωνή του και να σπάσει τα στεγανά ανάμεσα στην “επίσημη πολιτική” και τις ανάγκες του. Κι αν τελικά κατορθώσει και να απαλλαγεί οριστικά από τον Μακρόν και την πολιτική που αυτός εκπροσωπεί, τότε η νίκη του θα είναι ακόμη μεγαλύτερη και δεν θα αφορά μόνο τη Γαλλία. Η ήττα του “Μακρονισμού” θα είναι ένα γερό χτύπημα στο διευθυντήριο της Ε.Ε με συνέπειες για όλες τις χώρες της Ευρώπης που όλοι θα πρέπει να πανηγυρίσουμε. 

 

  * Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος του Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών - ΔΕΚΑ και της πρωτοβουλίας "Δρόμος Ανοιχτός" 

Read more...

Σχόλιο στην απόφαση ΣτΕ 1684/2022 για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών (του Τάκη Βιδάλη)

Αναδημοσιεύουμε από τον ιστότοπο Syntagma watch

Ο Τάκης Βιδάλης σχολιάζει την απόφαση ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της ΠΟΕΔΗΝ κατά των κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε υγειονομικό προσωπικό, το οποίο αρνήθηκε να εμβολιαστεί κατά του COVID-19.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της ΠΟΕΔΗΝ κατά των κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε υγειονομικό προσωπικό για άρνηση αντι -COVID εμβολιασμού, σηματοδοτεί μια αποφασιστική στροφή της Δικαιοσύνης προς την κατεύθυνση του πατερναλισμού.

Η στροφή αυτή δεν θα ήταν δυνατή, αν δεν παρερμηνευόταν το ισχύον δίκαιο. Όπως ξέρουμε, κάτι τέτοιο συνήθως συμβαίνει με παράκαμψη της τυπικής λογικής, καθώς σε αυτήν βασίζεται η ερμηνεία των κανόνων του.

Αξίζει να προσέξει κανείς τρία σημεία:

  1. Το δικαστήριο επιχειρηματολόγησε υπέρ της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των εμβολίων, θεωρώντας ότι η αδειοδότησή τους «υπό αίρεση» δεν σημαίνει ότι αυτά είναι πειραματικά σκευάσματα και ότι -ούτως ή άλλως- κανένα φάρμακο δεν είναι απόλυτα ασφαλές. Το συμπέρασμα λοιπόν – και το λογικό άλμα – είναι ότι η αδειοδότηση υπό αίρεση ταυτίζεται κατ’ αποτέλεσμα με την «ανεπιφύλακτη» αδειοδότηση: ακόμη και αν δεν έχουν συλλεγεί τα αναγκαία δεδομένα που θα οδηγήσουν στην τελευταία, ένα σκεύασμα πρέπει να θεωρείται ασφαλές και αποτελεσματικό, κατά το  δικαστήριο πάντα. Είναι μάλιστα τόσο ασφαλές και αποτελεσματικό, που επιτρέπει στο κράτος να εξαναγκάζει τον καθένα (και μάλιστα τους κατ’ εξοχήν ειδικούς, δηλαδή τους ιατρούς) να το δεχθεί στον οργανισμό του, στερώντας του το περιθώριο να αξιολογήσει τη σημασία αυτής της άδειας «υπό αίρεση». Αν αργότερα πάθει κάτι, θα αποζημιωθεί άλλωστε, μας θυμίζει το δικαστήριο με γενναιοδωρία!
    Κι όμως, η άδεια υπό αίρεση διαφέρει από την ανεπιφύλακτη άδεια, όχι κατά το ότι τα δεδομένα είναι «επαρκή», αλλά όχι «εκτενή», αλλά ακριβώς επειδή δεν είναι «επαρκή», γι’ αυτό χρειάζεται να επιβεβαιωθούν με νέα. Αυτός είναι ο λόγος που έχουμε άδειες υπό αίρεση: οι ρυθμιστικές αρχές (FDA, EMA, κλπ.) διατηρούν δηλαδή αμφιβολίες και βάσει αυτών ζητούν νέα δεδομένα. Ερώτημα: αν οι ρυθμιστικές αρχές διστάζουν να χορηγήσουν ανεπιφύλακτη άδεια, ο πολίτης δεν πρέπει κατά μείζονα λόγο να έχει περιθώρια να σκεφτεί τι θα κάνει, εν όψει του ατομικού δικαιώματος στην υγεία; Όχι, μας λέει το ΣτΕ, το υπουργείο ξέρει καλύτερα…

  2. Αναφερόμενο στην «αρχή της προφύλαξης», το δικαστήριο φάνηκε να αισθάνεται άβολα. Με δυο λόγια, η αρχή επιβάλλει τη λήψη εύλογων προληπτικών μέτρων όταν η εφαρμογή μιας τεχνολογικής καινοτομίας συνοδεύεται από ένα περιθώριο ανασφάλειας ως προς τις συνέπειές της (λόγω έλλειψης δεδομένων). Αυτό θα σήμαινε, στην περίπτωσή μας, ότι τουλάχιστον η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών παραμένει εκτός συζήτησης, έως την ανεπιφύλακτη αδειοδότηση των εμβολίων από τις ρυθμιστικές αρχές, που θα επιβεβαιώσει την ασφάλειά τους. Αλλά το δικαστήριο δεν βλέπει κάποιο πρόβλημα: με μεγάλη άνεση δογματίζει ότι, εν προκειμένω, η αρχή «λειτουργεί αντίστροφα», αφού η προφύλαξη (!) της κοινωνίας έχει προτεραιότητα. Άρα, μια νέα τεχνολογία σε οποιονδήποτε τομέα (από τις τηλεπικοινωνίες, την πληροφορική και την τεχνητή νοημοσύνη ως τα φάρμακα, την ενέργεια, τη νανοτεχνολογία και τα προϊόντα διατροφής), αρκεί να διατείνεται ότι εξασφαλίζει την «προφύλαξη» της κοινωνίας (από την τρομοκρατία, την κλιματική αλλαγή, τις επιδημίες, τους παράνομους μετανάστες κ.ο.κ.) για να εφαρμόζεται απρόσκοπτα, έστω και αν παρέχει επισφαλή δεδομένα. Αλλά αυτό ακριβώς θέλησε να προλάβει η «αρχή της προφύλαξης» όταν καθιερώθηκε: καμία τεχνολογία να μην διακινδυνεύει ατομικά ή δημόσια αγαθά, χωρίς εγγυήσεις ασφάλειας. Η αρχή, λοιπόν, δεν λειτουργεί «αντίστροφα» – όπως καμία αρχή άλλωστε, όπως μας λέει η απλή λογική! Απλώς το ΣτΕ την αποστρέφεται…

  3. Το τρίτο σημείο είναι και το πιο ανησυχητικό, καθώς αφορά το πώς αντιλαμβανόμαστε ένα φιλελεύθερο και δημοκρατικό Σύνταγμα. Το ΣτΕ δεν θεωρεί «δυσανάλογη» τη στέρηση των αποδοχών όσων υγειονομικών (ή άλλων υπαλλήλων) αρνούνται να εμβολιαστούν, εν όψει της προστασίας της δημόσιας υγείας, της κοινωνικής αλληλεγγύης κ.λπ. Δέχεται λοιπόν ότι κάποιος μπορεί να στερηθεί ακόμη και τα μέσα βιοπορισμού του, αν δεν «συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις». Χωρίς αποχρώσεις, μάλιστα (π.χ. αν έχει τουλάχιστον τη δυνατότητα να βιοπορίζεται από άλλες πηγές ή με πρόβλεψη ενός ελάχιστου μισθού, όπως υποστηρίχθηκε από τη μειοψηφία), προκειμένου να εξασφαλισθεί το «κοινό καλό».
    Όμως η μεταχείριση οποιουδήποτε σαν απλού μέσου για την προφύλαξη της κοινωνίας, η «εργαλειοποίησή» του για χάρη του συνόλου, είναι απολύτως απαράδεκτη στο πλαίσιο ενός φιλελεύθερου και δημοκρατικού Συντάγματος. Αυτό μας το λέει ρητά η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοιατρική (Οβιέδο), κατά την οποία τα συμφέροντα του ατόμου υπερέχουν πάντοτε των συμφερόντων της επιστήμης και της κοινωνίας. Κυρίως όμως, το εκφράζει η αρχή της αξίας του ανθρώπου, μεταξύ πολλών και στο δικό μας Σύνταγμα. Χωρίς περιστροφές, η δυνατότητα εργαλειοποίησης του ενός για χάρη των πολλών είναι το κύριο στοιχείο που χαρακτηρίζει κάθε μορφής ολοκληρωτικό καθεστώς.
    Όταν λοιπόν το ΣτΕ κάνει λόγο για «αναλογικότητα», περιορισμούς των δικαιωμάτων κλπ. ξεχνά ότι όλα αυτά ισχύουν υπό τον όρο του σεβασμού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας. Πρόκειται εδώ για ένα απόλυτο όριο που κατά λογική αναγκαιότητα βρίσκεται εκτός σταθμίσεων ή άλλης αξιολόγησης: το άρθρο 2 παρ. 1 Σ. δεν υπόκειται σε καμία στάθμιση, εν όψει οποιουδήποτε ατομικού ή συλλογικού συμφέροντος, είναι αντίθετα η αναγκαία προϋπόθεση, η αφετηρία, για να μιλάμε περί αναλογικότητας περιορισμών, κοινωνικής αλληλεγγύης κ.λπ. Ασφαλώς είναι επιτρεπτοί περιορισμοί θεμελιωδών δικαιωμάτων και βεβαίως η επίδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης αποτελεί συνταγματική υποχρέωση, όμως είναι αδιανόητο να αγνοήσουν την ανθρώπινη αξία οποιουδήποτε σε ένα φιλελεύθερο και δημοκρατικό καθεστώς.  Όταν ο νομοθέτης ή η διοίκηση φτάνουν στο σημείο να εξαρτούν τον ίδιο τον βιοπορισμό κάποιου από τη συμμόρφωση στις αποφάσεις τους, απλώς παραβιάζουν το άρθρο 2 παρ. 1 Σ.: έτσι, ακόμη και αν δεν είχαμε τη ρητή κατοχύρωση του ατομικού δικαιώματος στην υγεία (Σύνταγμα) και της συναίνεσης ύστερα από ενημέρωση (Χάρτης Δικαιωμάτων ΕΕ, Σύμβαση Οβιέδο), η αρχή της αξίας του ανθρώπου θα αρκούσε για να περιορίσει τις ορέξεις όποιου θέλει το «καλό» μας…

 

Το ΣτΕ είχε την ευκαιρία να θυμίσει σε όλους – ιδίως στους κυβερνώντες – το άρθρο 2 παρ. 1 Σ., με αφορμή την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών. Προτίμησε όμως να θυμηθεί το ίδιο παλιές εποχές της νομολογίας, όταν το «δημόσιο συμφέρον» ήταν η ύπατη αρχή. Στη Μεταπολίτευση δεν βρέθηκαν – ευτυχώς – πολλές τέτοιες ευκαιρίες. Στο εξής, όμως, κανείς δεν ξέρει: όλα είναι υπό «στάθμιση», υπό επιτήρηση και κυρίως υπό έλεγχο στο πατερναλιστικό («Νέον»;) κράτος…  

Τάκης Βιδάλης

(O Τάκης Βιδάλης είναι Νομικός, Διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΕΒΤ, μέλος της Επιτροπής Ηθικής της Επιστήμης και των Νέων Τεχνολογιών της ΕΕ (EGE/European Commission).


 
Read more...

Οι ληστρικοί λογαριασμοι ηλεκτρικού ρεύματος και τα αίτια της κακοδαιμονίας της χώρας μας

Της Στέλλας Πατρώνα *
 
Στις 5 Μαϊου ο Κυρ. Μητσοτάκης με ένα ακόμη διάγγελμα ανακοίνωσε τα πολυδιαφημισμένα μέτρα ελάφρυνσης για τους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος, τα οποία συνίστανται (α) στην  επιστροφή - μέχρι του ποσού των 600 ευρώ -  μέρους της ληστρικής κερδοσκοπίας των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με λεφτά των φορολογουμένων, δηλαδή με δικά μας λεφτά  και (β) στην  υπόσχεση για “ελάφρυνση” από τον Ιούλιο  μέσω ενός μηχανισμού μείωσης του χονδρεμπορικού κόστους για τους καταναλωτές, ο οποίος για να εφαρμοσθεί χρειάζεται η έγκριση της Κομισιόν [i].


Τα μέτρα αυτά, παρότι δεν προσφέρουν ουσιαστική ανακούφιση στους πολίτες και εντάσσονται  στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διαχειρισθεί επικοινωνιακά το δύσκολο πρόβλημα των ληστρικών λογαριασμών, από πολιτικής πλευράς έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους εξής λόγους:

-  Μετέφεραν τη συζήτηση από τις έκτακτες συνθήκες (ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, πόλεμος στην Ουκρανία)  στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

-  Αποτελούν παραδοχή ότι η αισχροκέρδεια των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας οφείλεται στη δομή του target model, δηλαδή του ευρωπαϊκού μοντέλου αγοράς.

-  Έθεσαν το πρόβλημα που τόσο η κυβέρνηση, όσο και η αντιπολίτευση δεν θέλουν να συζητιέται, ότι δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση έχει “περιορισμένες αρμοδιότητες” και η Κομισιόν και οι ευρωτεχνοκράτες των Βρυξελλών είναι αυτοί που αποφασίζουν αν θα εφαρμοσθούν  ή όχι αναγκαία μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού λαού.

Με άλλα λόγια από τη μια “γείωσαν” τη δημόσια συζήτηση που μέχρι τότε περιστρεφόταν γύρω από εξωτερικούς και ανεξέλεγκτους παράγοντες  και  από την άλλη άφησαν μια χαραμάδα για να διαφανούν σημαντικά ζητήματα που δεν αφορούν μόνο τους ληστρικούς λογαρισμούς αλλά την εν γένει κακοδαιμονία της χώρας και αποτελούν “ταμπού” τόσο για την κυβέρνηση, όσο και για την αντιπολίτευση. Τα ζητήματα αυτά έχουν να κάνουν με την παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας ή κυριαρχικών δικαιωμάτων (σύμφωνα με την ορολογία που χρησιμοποεί ο πρώην προέδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος[ii]) υπέρ της Ε.Ε. και τον “εξευρωπαϊσμό” της πολιτικής ζωής της χώρας μας, δηλαδή τη λήψη αποφάσεων σε θέματα εθνικής πολιτικής από κοινοτικά όργανα και η γενεσιουργός αιτία τους βρίσκεται στη  βασική – κι όχι πάντα ομολογημένη - παραδοχή από όλα τα κόμματα της ελληνικής πολιτικής σκηνής ότι “ανήκομεν” στη Ε.Ε. .

Η παραπάνω παραδοχή είναι η βάση της συναίνεσης στις επάλληλες ενοποιήσεις (τελωνειακή, νομισματική κ.α),  στη μεταφορά αρμοδιοτήτων στα ευρωπαϊκά όργανα (“εξευρωπαϊσμός”) και  στην ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, όσο καταστροφικές κι αν είναι οι συνέπειες τους για τη χώρα μας ( πρόσφατα παραδείγματα η διαχείριση της πανδημίας και οι κυρώσεις στη Ρωσία).  Δεν πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσει που η δημοκρατία μας έχει ευτελισθεί και έχει καταντήσει κενό γράμμα, τα πολιτικά κόμματα είναι ανυπόληπτα, όλοι οι θεσμοί βρίσκονται σε κρίση και η σήψη που αναδίδεται από την πολιτική ζωή διαχέεται και στην κοινωνία.  Όλα αυτά αποτελούν τις συνέπειες της μετατροπής μιας κυρίαρχης χώρας σε απομακρυσμένη επαρχία των Βρυξελλών που διοικείται από ένα ξένο κέντρο και τους άθλιους εγχώριους εκπροσώπους του.

 Ωστόσο ενώ η κρίση σε όλα τα επίπεδα είναι εμφανής, δεν είναι το ίδιο εμφανή και τα αίτια της. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η απώλεια  εθνικής κυριαρχίας και  η λήψη αποφάσεων από ξένα κέντρα συνδέθηκε με τα μνημόνια και όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από αυτά καλλιεργείται η αντίληψη ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις επανάκτησαν τη διακυβέρνηση της χώρας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, από τη δεκαετία του 1990 η χώρα έχει μπει στον “αυτόματο πιλότο” και ακολουθεί την πορεία που καθορίζει η Κομισιόν, η νομοθετική παραγωγή της  βουλής έχει περιορισθεί στη μεταφορά ευρωπαϊκών οδηγιών και κατευθύνσεων στο εθνικό δίκαιο και οι κυβερνήσεις έχουν αναλάβει τον διαχειριστικό - διεκπεραιωτικό ρόλο υλοποίησης των αποφάσεων των Βρυξελλών, προσθέτοντας μόνο το δικό τους ύφος στην άσκηση δημόσιας εξουσίας. Στην πορεία αυτή,  τα μνημόνια δεν ήταν παρά ο επιταχυντής των εξελίξεων που διαψεύδοντας τις αυταπάτες περί της ανάπτυξης της χώρας εντός Ε.Ε και και τα ιδεολογήματα περί “δημοκρατικής Ευρώπης” έφεραν στο φως  με ιδιαίτερη ένταση προβλήματα που προϋπήρχαν και καταστάσεις που είχαν ήδη διαμορφωθεί .

Από τη σκοπιά αυτή, με αφετηρία τις παραδοχές που έκανε η κυβέρνηση με τα μέτρα ελάφρυνσης,   διατυπώνεται η άποψη ότι τα δεινά που υφίσταται σήμερα η ελληνική κοινωνία από τους ληστρικούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος οφείλονται στην παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας και στον “εξευρωπαϊσμό” και ότι τα ίδια αίτια ισχύουν και  για την  εν γένει κακοδαιμονία της χώρας μας. Τα θέματα αυτά αναλύονται σε δύο ενότητες:

Η πρώτη ενότητα αφορά την πρόσφατη ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος και εξετάζει ( α) πως φθάσαμε στους ληστρικούς λογαριασμούς ρεύματος, (β) ποιοι είναι οι υπεύθυνοι, (γ) ποια είναι η στάση του μόνου αντιευρωπαϊκού κόμματος στην ελληνική βουλή (δ) ποιες προτάσεις έχουν κατατατεθεί από τα κόμματα και (ε) σύνοψη των τελικών συμπερασμάτων.

Η δεύτερη ενότητα στηρίζεται στα συμπεράσματα της πρώτης και αναφέρεται (α) σε προηγούμενες ενοποιήσεις και στις συνέπειες τους στην ανάπτυξη της οικονομίας, (β) στο φαινόμενο του “εξευρωπαϊσμού και τις συνέπειες του, (γ) στην άποψη περί “κατοχής”, (δ) στην επίδραση του “εξευρωπαϊσμού” στη διαχείριση της πανδημίας,  (ε) στις ρωγμές του “εξευρωπαϊσμού”  και το “υπερόπλο” των κυβερνώντων και τέλος (στ) στον επίλογο για την ανάκτηση της ελπίδας και το όραμα για μια νέα Ελλάδα.

Η ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού συστήματος της χώρας μας

Από τη μεγαβατώρα των 6,71 ευρώ στους ληστρικούς λογαριασμούς και τη “ρήτρα αναπροσαρμογής”

Υπάρχει ένα ερώτημα που λογικά θα πρέπει να απασχολεί όλους τους εχέφρονες ανθρώπους που κατοικούν σ' αυτή τη χώρα και δεν πάσχουν από ασθενική μνήμη:  Πως φθάσαμε από τα 6,71 ευρώ που ήταν η τιμή της μεγαβατώρας το 2005,  να κοστίζει στον καταναλωτή 272,68 ευρώ τον Μάρτιο και  246,60 ευρώ  τον Απρίλιο του 2022, χωρίς μάλιστα τις πρόσθετες επιβαρύνσεις από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις που το 2005 δεν υπήρχαν.

Στο  ερώτημα αυτό, η απάντηση  βρίσκεται στη ριζική αναμόρφωση του ηλεκτροδοτικού συστήματος της χώρας μας προκειμένου να γίνει η ενοποίησή του και να ενταχθεί η χώρα μας στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η αναμόρφωση αυτή έγινε με τα τρία “ενεργειακά πακέτα” (δέσμες νομοθετικών μέτρων) της Ε.Ε που εκδόθηκαν από το 1996 έως το 2009[iii] και τα νομοθετικά μέτρα που ακολούθησαν το τρίτο «ενεργειακό πακέτο»[iv], βάσει των οποίων διαμορφώθηκε το «μοντέλο στόχος» (target model), δηλαδή το κοινό μοντέλο λειτουργίας και συναλλαγών που  έπρεπε να υιοθετήσουν οι επιμέρους εθνικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ανά την Ευρώπη, ώστε να εναρμονιστεί η λειτουργία τους και να είναι δυνατή η σύζευξη, δηλαδή η ενοποίηση, των τιμών τους.

Η εφαρμογή αυτών των νομοθετικών μέτρων έφερε τον διαχωρισμό της ΔΕΗ σε τέσσερα τμήματα (παραγωγή, προμήθεια, δίκτυο μεταφοράς και δίκτυο διανομής), την αντικατάσταση του λιγνίτη από το φυσικό αέριο, τις σκανδαλώδεις επιδοτήσεις των ΑΠΕ, τη δημιουργία χονδρικής και λιανικής αγοράς με πολλούς προμηθευτές που απλά κερδοσκοπούν και δεν προσφέρουν τίποτα στη λειτουργία του ηλεκτροδοτικού συστήματος, τις διάφορες ακατανόητες ρήτρες  που περιέχονταν στα “ψιλά γράμματα” των συμβάσεων των “εναλλάκτικών προμηθευτών” και ήδη τυποποιήθηκαν στη ρήτρα αναπροσαρμογής και από την 1η Νοεμβρίου 2020  την εφαρμογή του target model, βάσει του οποίου λειτουργούν τέσσερεις συνολικά αγορές, οι τρεις  από το Χρηματιστήριο Ενέργειας  (Αγορά Επόμενης Ημέρας,  Ενδοημερήσια Αγορά,  Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά) και μια από τον ΑΔΜΗΕ ( η Αγοράς Εξισορρόπησης) και έχει πραγματοποιηθεί η σύζευξη τιμών (coupling) της ελληνικής χονδρικής αγοράς με τις Αγορές Επόμενης Ημέρας της Ιταλίας, της Βουλγαρίας και της Σλοβενίας.

Όλα αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές οδήγησαν στην αύξηση της  τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος  κατά περίπου 150% την περίοδο 2005 -2016 και εν συνεχεία - με τη λειτουργία του target model - στους τωρινούς ληστρικούς λογαριασμούς, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις φθάνουν ή και ξεπερνούν έναν μηνιαίο μισθό. Και οι συνέπειες αυτές δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν. Με τα μέτρα που λήφθηκαν από το 1999 μέχρι το 2011 το ηλεκτροδοτικό μας σύστημα, το οποίο είχε φτιαχτεί με χρήματα του ελληνικού λαού,  παραχωρήθηκε στις αγορές, ενώ ο έλεγχος της λειτουργίας του ανατέθηκε στη ΡΑΕ, που επί της ουσίας λογοδοτεί σε ένα κοινοτικό όργανο, τον  «Οργανισμό Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (“Agency for the Cooperation of Energy Regulators” - ACER) και όχι στην ελληνική κυβέρνηση.

Ωστόσο, με τη λειτουργία  του Χρηματιστηρίου Ενέργειας βάσει του “μοντέλου στόχου” (“target model”)  επήλθαν ακόμη μεγαλύτερες και ριζικότερες αλλαγές. Έκτοτε δεν έχουμε να κάνουμε με μια “απελευθερωμένη” εθνική αγορά, στην οποία η κυβέρνηση  έχει τη δυνατότητα να παρεμβαινει διορθωτικά ( αν βεβαίως διαθέτει την πολιτική βούληση), καθώς  το ηλεκτροδοτικό μας σύστημα μετατράπηκε σε τμήμα της “ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς” που οι κανόνες λειτουργίας της καθορίζονται κεντρικά από την Κομισιόν και τους ευρωτεχνοκράτες που την περιβάλλουν. Η μετατροπή αυτή συνεπάγεται τα εξής:

–        Ότι  η δυνατότητα διορθωτικής παρέμβασης της κυβέρνησης περιορίζεται στην εξεύρεση λύσεων βάσει του κρατικού προϋπολογισμού.

–         Ότι χρειάζεται έγκριση της Κομισιόν για να τροποποιηθούν οι κανόνες λειτουργίας  αυτής της αγοράς και

–         ότι όσο η Κομισιόν αδιαφορεί για τις αυξήσεις των τιμών ενέργειας,  οι κερδοσκόποι της αγοράς μπορούν να αισχροκερδούν “νόμιμα” και να ισχυρίζονται με θράσος ότι “πρόκειται για αγορά που λειτουργεί με συγκεκριμένο μοντέλο χρηματιστηριακό και πανευρωπαϊκό που δεν παραβιάζεται”[v].

Συμπερασματικά,  είναι η “ευρωπαϊκή πορεία” της χώρας μας που οδήγησε σε τεράστιες αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος μεχρι το 2016 και  είναι η ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος, δηλαδή η παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στα ευρωπαϊκά όργανα, που επέφερε το τελειωτικό χτύπημα και οδήγησε στους ληστρικούς λογαριασμούς και στα δεινά που υφιστάμεθα σήμερα.


Οι υπεύθυνοι της αναμόρφωσης  του ηλεκτροδοτικού συστήματος της χώρας

Κατ' αρχάς, είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι η αποκλειστική ευθύνη για τους ληστρικούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος ανήκει στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, καθώς επί της υπουργίας Χατζηδάκη ξεκίνησε η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι ευθύνεται το ίδιο η νυν κυβέρνηση με την προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ και σχεδόν κανείς δεν επιρρίπτει ευθύνες στα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων και το ΚΚΕ. Αν ωστόσο δούμε προσεκτικότερα την πορεία που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση, θα πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η ευθύνη δεν ανήκει μόνο στις δύο τελευταίες κυβερνήσεις, ούτε αποκλειστικά στα κόμματα που κυβένησαν για τους εξής  λόγους:

Πρώτον: Γιατί το Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι το επιστέγασμα της ριζικής αναμόρφωσης του ηλεκτροδοτικού συστήματος της χώρας μας, η οποία συντελέσθηκε σταθερά και με σχέδιο την τελευταία εικοσαετία και το σχέδιο αυτό εξυπηρετήθηκε με συνέπεια και προθυμία από όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις που αγνόησαν επιδεικτικά τις καταστροφικές συνέπειες που από νωρίς εκδηλώθηκαν.

Δεύτερον: Γιατί τέτοιου είδους μακρόχρονιες ριζικές αλλαγές δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη συναίνεση ολόκληρου του πολιτικού κόσμου, η οποία (συναίνεση) δεν είναι ανάγκη να εκδηλώνεται ρητά ως συγκατάνευση και μπορεί να συγκαλυφθεί με πολλούς τρόπους (π.χ να εμφανίζεται ως ηχηρή διαφοροποίηση σε επιμέρους επουσιώδη σημεία μαζί με σιωπηρή παραδοχή του πυρήνα των αλλαγών, ως “σιγή ασυρμάτου” ώστε οι αλλαγές και τα μέτρα να εφαρμόζονται χωρίς δημόσια συζήτηση, ως “αποσυσχέτιση” των αλλαγών από τα αποτελέσματά τους, ώστε να μην είναι ορατές οι καταστροφικές τους συνέπειες ή ακόμη και ως καταγγελτικός μαξιμαλισμός , ώστε πρακτικά να καθίσταται αδύνατη κάθε αντίδραση).

Όσον αφορά την ευθύνη των κυβερνήσεων της τελευταίας εικοσαετίας, αρκεί να βάλουμε σε χρονολογική σειρά τα μέτρα που εφαρμόστηκαν, για να διαπιστώσουμε  ότι όλες ανεξαιρέτως ακολούθησαν με συνέπεια την “ευρωπαϊκή πορεία” προς την ενοποίηση και η διαφοροποίησή τους έγκειται  σε ζητήματα που αφορούν είτε στην ταχύτητα εφαρμογής των μεταρρυθμιστικών μέτρων, είτε στη διαχείριση των προβλημάτων που δημιούργησε η εφαρμογή τους.  Στα πρώτα σαφώς εντάσσεται η κριτική που ασκεί σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση ως προς τη “βίαιη απολιγνιτοποίηση” σε αντίθεση με την πολιτική της “ομαλής απολιγνιτοποίησης” που αυτός ακολούθησε όταν ήταν στην κυβέρνηση, ενώ στα δεύτερα - δηλαδή στη διαχείριση των προβλημάτων που προκαλεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων - εντάσσεται η τύχη της ΔΕΗ και ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει εντός της απελευθερωμένης αγοράς. Το τελευταίο αυτό θέμα αποτελέσε αιτία οξύτατων αντιπαραθέσεων:

- Το 2014 για το σχέδιο της κυβερνησης Σαμαρά για τη “μικρή ΔΕΗ ”, το οποίο προέβλεπε τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας, στην οποία θα εκχωρείτο το 30% του παραγωγικού δυναμικού και του πελατολογίου της ΔΕΗ προκειμένου να διατεθει μέσω διεθνούς διαγωνισμού σε ιδιώτες επενδυτές. Το σχέδιο αυτό, το οποίο απαντούσε σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης στο διπλό “πρόβλημα” του μονοπωλίου των λιγνιτών από τη ΔΕΗ και το άνοιγμα της λιανικής, ψηφίστηκε μεν, αλλά δεν εφαρμόσθηκε λόγω της εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ το 2015.

-Το 2018 για το νομοσχέδιο της “αποεπένδυσης” που έφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της Μελίτης Φλώρινας και της Μεγαλόπολης Αρκαδίας, το οποίο ήταν η απάντηση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στο ακόμη άλυτο “πρόβλημα” του μονοπωλίου της ΔΕΗ στους λιγνίτες. Κι αυτό ψηφίσθηκε, αλλά επίσης δεν εφαρμόσθηκε και ήδη οι μονάδες αυτές έχουν επιστρέψει στα περιουσιακά στοιχεία της ΔΕΗ.

- Το 2021 για την Αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ)  της ΔΕΗ κατά 750 εκατομμύρια ευρώ, στην οποία -  με απόφαση του Υπερταμείου, στο οποίο παραχώρησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τη ΔΕΗ -  δεν  συμμετείχε το Δημόσιο με αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού του από 51,23% σε 34,12%.


Οι αντιπαραθέσεις αυτές, παρότι οξύτατες, ήταν ελάχιστα ουσιαστικές  για τους εξής λόγους:

(α) Γιατί το ενδιαφέρον των πολιτικών κομμάτων για την τύχη της ΔΕΗ εκδηλώθηκε πολύ όψιμα και συγκεκριμένα καθυστέρησε πάνω από μια δεκαετία.  Οι αποφάσεις που καθόρισαν το μέλλον της  και εγκαθίδρυσαν τη λειτουργία της απελευθερωμένης αγοράς λήφθησαν στα τέλη του 20ου αιώνα και άρχισαν να υλοποιούνται την πρώτη δεκαετία του 21ου, με κυριότερη από αυτές τον λειτουργικό και νομικό διαχωρισμό της ΔΕΗ από τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, τα οποία  αποτελούν τεράστιες επενδύσεις που έγιναν με χρήματα του ελληνικού λαού.  Όταν πλέον το 2014 άνοιξε  η συζήτηση για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ , αφορούσε την τύχη των τμημάτων που είχαν απομείνει (παραγωγή, προμήθεια), ενώ μέσω του διαχωρισμού της είχε ήδη διαμορφωθεί η “απελευθερωμένη” αγορά με τη λειτουργία του συστήματος mandatory pool, η Ελλάδα, αν και στη μέγγενη των μνημονίων, είχε καταστεί eldorado για τους επενδυτές ΑΠΕ και το ηλεκτρικό ρεύμα είχε γίνει ήδη πανάκριβο.

(β) Γιατί στις αντιπαραθέσεις αυτές – παρά τις μεγαλοστομίες που λέγονταν – δεν αμφισβητήθηκαν ούτε κατ' ελάχιστο οι μεταρρυθμίσεις που είχαν ήδη συντελεσθεί και θεωρούνταν δεδομένες από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

(γ) Γιατί  αποσκοπούσαν σε μικροκομματικά οφελη, όπως ξεκάθαρα αποδείχθηκε από την εναλλαγή ρόλων που ακολούθησε, η οποία ανέδειξε τη ρηχότητα αλλά και τη γελοιότητα της πολιτικής μας ζωής. Έτσι, στην αντιπαράθεση του 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση κατηγορούσε την κυβέρνηση Σαμαρά για “εθνικό έγκλημα” και ξεπούλημα της ΔΕΗ, το 2018 η Ν.Δ. (με αγορητή τον Σκρέκα) κατηγόρησε για το ίδιο έγκλημα την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και το 2021 οι ρόλοι πάλι άλλαξαν και ο ΣΥΡΙΖΑ με την ίδια φρασεολογία κατηγόρησε την κυβέρνηση για την ΑΜΚ που μείωσε το ποσοστό του δημοσίου, η οποία – σημειωτέον - αποφασίστηκε από το Υπερταμείο, στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση παραχώρησε τη ΔΕΗ.

Με άλλα λόγια,  οι αντιπαραθέσεις αυτές αποτελούν εφαρμογή της τακτικής της ηχηρής διαφοροποίησης σε επιμέρους σημεία και της σιωπηρής παραδοχής του πυρήνα των αλλαγών και πολύ δικαιολογημένα χαρακτηρίστηκαν ως κάλπικες από το ΚΚΕ. Ωστόσο “κάλπικος” θα πρέπει να χαρακτηρισθεί κι ο αντιευρωπαϊσμός του ΚΚΕ, γιατι όπως δείχνουν τα γεγονότα εξαντλείται σε αντιευρωπαϊκή ρητορεία και απαρίθμηση των “σταδίων απελευθέρωσης”, ενώ συμμετέχει ενεργά στην επιχείρηση αποσιώπησης και συγκάλυψης των συνεπειών της νέας ενοποίησης.


Η στάση του μόνου “αντιευρωπαϊκού” κόμματος της ελληνικής βουλής απέναντι στην ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος

Το ΚΚΕ, όπως καυχιέται, είναι το μόνο κόμμα της ελληνικής βουλής που καταψήφισε τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Συνεπώς η στάση του απέναντι στις “ενοποιήσεις” έχει ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, γιατί είναι το μόνο κόμμα με σταθερή παρουσία στη βουλή, το οποίο υποτίθεται ότι μπορεί να κάνει τη διαφορά και να πει την αλήθεια στον ελληνικό λαό για τις ευρωπαϊκές πολιτικές και τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών κέντρων.

Ωστόσο το ΚΚΕ, όχι μόνο δεν προειδοποίησε τον ελληνικό λαό για την ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος και δεν προσπάθησε να την αποτρέψει πριν πραγματοποιηθεί, αλλά συνειδητά υποβάθμισε το θέμα αυτό και συνεχίζει να το υποβαθμίζει μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστική είναι η στάση του το 2018, κατά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, στο οποίο συμπεριλαμβανόταν  η ίδρυση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Τότε, θεώρησε ως μέγιστης σημασίας θέμα την αλλαγή του ποσοστού απαρτίας των γενικών συνελεύσεων των πρωτοβάθμισων σωματείων από το 1/3 που ήταν μέχρι τότε, στο 1/2 όταν αφορά την κήρυξη απεργίας και έριξε όλο το βάρος της αντιπαράθεσης στη διάταξη αυτή, ενώ υποβάθμισε το θέμα της ίδρυσης του Χρηματιστηριου ενέργειας και δεν αναφέρθηκε κάν στην ένταξη της χώρας μας στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας[vi]. 

Η σύγκριση της σοβαρότητας των δύο αυτών θεμάτων κατατάσσει την ηγεσία του ΚΚΕ ή στους ανόητους ή στους πονηρούς υποκριτές. Το πρώτο όμως πολύ δύσκολο να ισχύει καθώς η ηγεσία του ΚΚΕ και τις διαστάσεις των αλλαγών που έρχονταν γνώριζε και τις συνέπειες - κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές – της ενοποίησης του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος αντιλαμβανόταν[vii]. Συνεπώς  θα πρέπει να δεχθούμε ότι ισχύει το δεύτερο. Ότι δηλαδή η ηγεσία του ΚΚΕ, γνωρίζοντας τις συνέπειες και θέλοντας να αποφύγει ουσιαστικές αντιπαραθέσεις,  προτίμησε να ακολουθήσει την τακτική της “σιγής ασυρμάτου” για το Χρηματιστήριο Ενέργειας και γι' αυτό υποβάθμισε συνειδητά τη σοβαρότητά του, συνεχίζοντας να μιλά για ένα ακόμη στάδιο “ιδιωτικοποίησης” και “απελευθέρωσης”.

Το παραπάνω συμπέρασμα ενισχύεται και από το ακόλουθο χαρακτηριστικό στο δημόσιο λόγο του: Το ΚΚΕ αποφεύγει συστηματικά και σταθερά τη χρήση των όρων  “ενοποίηση”, “ενεργειακή ένωση” και “Ενιαία ευρωπαϊκή Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας”, παρότι η “ενεργειακή ένωση” είναι  πραγματικότητα και η ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που έχει δημιουργηθεί στηρίζεται σε κοινό μοντέλο λειτουργίας και σε σύζευξη (ενοποίηση) των τιμών μεταξύ των εθνικών αγορών. Προφανώς αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι όροι αυτοί αφενός προκαλούν δυσάρεστους συνειρμούς γιατί παραπέμπουν στις καταστροφικές συνέπειες της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης για τη χώρα μας, αφετέρου δημιουργούν καθήκοντα σύγκρουσης που θέλει να αποφύγει το ΚΚΕ και γι' αυτό υποβαθμίζει το θέμα της υιοθέτησης του target model, θεωρώντας το ως συνέχεια και στάδιο της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Και οι  παραπάνω διαπιστώσεις δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν.Το  ΚΚΕ, παρά την αντιευρωπαϊκή του ρητορεία, σε κρίσιμες στιγμές πήρε θέση υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, όπως φαίνεται από τις χαρακτηριστικές  δηλώσεις της πρώην Γενικής Γραμματέως του, Αλέκας Παπαρήγα το 2012, ότι “είτε με ευρώ, είτε με δραχμή, ο λαός είναι χρεοκοπημένος” και ότι “η λύση έξω από το ευρώ στις παρούσες συνθήκες είναι καταστροφική”[viii].  Η στάση αυτή μάλιστα δεν είναι περιστασιακή. Σύμφωνα με την πολιτική απόφαση του 20ου Συνεδρίου του[ix], η αποδέσμευση από την Ε.Ε πρέπει να γίνει ταύτόχρονα με τη “λαϊκή εξουσία” και μάλιστα χωρίς ενδιάμεσα στάδια, καθώς στην ίδια απόφαση διευκρινίζεται ότι “η καπιταλιστική Ελλάδα με «εθνικό νόμισμα» δεν συνιστά ρήξη προς όφελος του λαού”.

Εν ολίγοις, το συμπέρασμα είναι ότι το ΚΚΕ έχει παραπέμψει στις “ελληνικές καλένδες” το ζήτημα της αποδέσμευσης από την Ε.Ε  και είναι συνυπεύθυνο όχι μόνο για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, αλλά και για την ευτέλεια και την αναξιοπιστία της πολιτικής ζωής της χώρας μας λόγω της υποκρισίας του και της συγκαλυμμένης συναίνεσής του.

Oι προτάσεις των κομμάτων για την αντιμετώπιση των ληστρικών λογαριασμών

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ[x]

Περιλαμβάνει τα ακόλουθα πέντε “άμεσα” (όπως τα χαρακτηρίζει) μέτρα:

–        Επιβολή πλαφόν για ένα χρόνο στα τιμολόγια της ΔΕΗ και  μετατροπή των κυμαινόμενων σε σταθερά συμβόλαια.

–        Επιβολή από τη ΡΑΕ πλαφόν στην Αγορά Επόμενης Ημέρας.

–        Μεγάλη μείωση του πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής του 100% και  μετατροπή όλων των συμβολαίων υποχρεωτικά σε σταθερά.

–        Ενεργοποίηση της προθεσμιακής αγοράς και

–        Μείωση του ΕΦΚ και του ΦΠΑ.

Από τα μέτρα αυτά , τα τρία πρώτα  (επιβολή πλαφόν στα τιμολόγια της ΔΕΗ, επιβολή πλαφόν από τη ΡΑΕ στην Αγορά Επόμενης Ημέρας και  μετατροπή όλων των συμβολαίων υποχρεωτικά σε σταθερά) μόνο “άμεσα” δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν.  Συνιστούν ρυθμιστικές παρεμβάσεις στους κανόνες της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της κυβέρνησης  και για να εφαρμοσθούν θα πρέπει να τα εγκρίνει η Κομισιόν και επιπλέον να συναινέσουν οι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς  ( ΡΑΕ,   ΔΕΗ,  Υπερταμείο στο οποίο έχει ενταχθεί η ΔΕΗ  και  Χρηματιστήριο Ενέργειας).

Το τέταρτο μέτρο (ενεργοποίηση της προθεσμιακής αγοράς) επίσης δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της κυβέρνησης και για την εφαρμογή του θα πρέπει να συναινέσει το Χρηματιστήριο Ενέργειας, καθως με δική του εισήγηση έχουν επιβληθεί από τη ΡΑΕ περιορισμοί στη σύναψη διμερών συμβολαίων . Η  αιτιολογία γι' αυτούς τους περιορισμούς, οι οποίοι  αποτελούν βασικό παράγοντα της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ότι “αν εκτός από τις ΑΠΕ που μπαίνουν κατά προτεραιότητα στο σύστημα κατά ποσοστό 20 – 25%, προστεθούν κατά 80% και διμερή συμβόλαια, τότε η αγορά πρακτικά εξαφανίζεται”. 

Το πέμπτο μέτρο (μείωση του ΕΦΚ και του ΦΠΑ) είναι το μόνο που δεν συνιστά  ρυθμιστική παρέμβαση και τουλάχιστον ως προς το σκέλος του  συντελεστή ΕΦΚ  ανήκει στην αρμοδιότητα της κυβέρνησης, ωστόσο δύσκολα μπορεί να γίνει πιστευτό ότι η ελληνική κυβέρνηση (όποια κι αν είναι αυτή) θα προχωρήσει στη μείωσή τους, χωρίς να έχει την έγκριση της Κομισιόν.

Συμπερασματικά, τα μέτρα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης και η ουσία που συνειδητά αποκρύπτει είναι ότι για να εφαρμοσθούν χρειάζεται είτε έγκριση,  είτε σύγκρουση με την Κομισιόν και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Όσον αφορά δε τη σύγκρουση, δύσκολο να υποτεθεί ότι είναι στον προσανατολισμό του καθώς η βασική κριτική που έχει απευθύνει μέχρι τώρα στην Κομισιόν για το θέμα της διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης είναι ότι “την βρήκε απροετοίμαστη”.

 Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ[xi]

Το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ  προτείνει την επιβολή πλαφόν 10% στη λιανική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με αυτά που πλήρωναν οι καταναλωτές πριν ξεκινήσει η ενεργειακή κρίση, την  έναρξη της οποίας τοποθετεί χρονικά την 1.5.2021. Επίσης η πρότασή του περιλαμβάνει την απαγόρευση διακοπής ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στην περίπτωση που τους επιβάλλεται χρέωση που υπερβαίνει το πλαφόν του 10%, καθώς και τη δυνατότητα ρύθμισης σε 240 δόσεις για τα χρέη που έχουν συσσωρευτεί από λογαριασμούς ρεύματος από 1.5.2021.

Το “θετικό” αυτής της πρότασης, όπως τη διαφημίζει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ., Νίκος Ανδρουλάκης, είναι ότι είναι άμεσα εφαρμόσιμη γιατί “το πλαφόν στη λιανική τιμή” είναι στην εργαλειοθήκη της Κομισιόν και δεν χρειάζεται ειδική έγκριση, όπως το πλαφόν στη χονδρική και όπως υποστηρίζει, “το μόνο που μένει είναι να μάθει ο καταναλωτής πως θα επιμεριστεί το κόστος μεταξύ του καταναλωτή, του κράτους και των παραγωγών”[xii].

Συμπερασματικά η πρόταση αυτή κινείται στο ίδιο πλαίσιο με την κυβέρνηση και προτείνει μια διαφορετική εκδοχή των δικών της μέτρων ελάφρυνσης.

Η πρόταση του ΜΕΡΑ 25[xiii]

Το ΜΕΡΑ25 με τροπολογία που κατέθεσε στις 6.4.2022 πρότεινε να ανασταλούν έως τις 30.6.2022 οι διακοπές στην παροχή ηλεκτροδότησης λόγω οφειλών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις βάσει εισοδηματικών κριτήρίων, ενώ, από το βήμα της βουλής,  στήριξε το αίτημα της πρωτοβουλίας πολιτών "Ρεύμα για όλους" για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με μοναδικό ερώτημα την κατάργηση ή όχι του Χρηματιστηρίου Ενέργειας[xiv].

Το ενδιαφέρον στη θέση του ΜΕΡΑ25 είναι ότι εντοπίζει το πρόβλημα στη λειτουργία καρτέλ από τέσσερεις ολιγάρχες[xv] (Μυτιληναίο, Βαρδινογιάννη, Λάτση και Περιστέρη, μαζί με την CVC Capital που ελέγχει την ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ) και στην κυβέρνηση, και όχι στην ενοποίηση, την οποία  αγνοεί στον πολιτικό του λόγο. Ωστόσο, αν υποτεθεί ότι η χώρα μας ξαφνικά αποκτούσε φιλολαϊκή κυβέρνηση, το κύριο πρόβλημά της για να βρει λύση στους ληστρικούς λογαριασμούς δεν θα ήταν οι ολιγάρχες της ενέργειας, τους οποίους θα μπορούσε να “ξεδοντιάσει” με νομοθετική ρύθμιση, αλλά η σύγκρουσή της με την Κομισιόν και τους εμπλεκόμενους φορείς που δεν θα της αναγνώριζαν αυτήν την αρμοδιότητα.

Συμπερασματικά, το ΜΕΡΑ25 αποσιωπά το πρόβλημα που δημιουργεί η ενοποίηση, κι αυτό εξηγείται από το γεγονός  ότι ανήκει στους ένθερμους υποστηρικτές της πράσινης ανάπτυξης και της  ενεργειακής πολιτικής της Κομισιόν.

Η πρόταση του ΚΚΕ[xvi]

Το ΚΚΕ, σε αντίθετη κατεύθυνση από το ΜΕΡΑ25, εστιάζει την κριτική του στην “Ευρωενωσιακή πολιτική της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας” και την “πράσινη μετάβαση” και τα μέτρα που προτείνει είναι:

–        Η άμεση και πλήρης επαναλειτουργία των λιγνιτικών μονάδων, χωρίς τις δεσμεύσεις του χρηματιστηρίου ρύπων, που αυξάνουν τεχνητά την τιμή του λιγνίτη.

–        Η κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

–        Η απόσυρση της χώρας από τις κυρώσεις της ΕΕ προς τη Ρωσία.

Επίσης  με τροπολογία που κατέθεσε στις 6.5.2022 σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας ζήτησε να καταργηθούν “τώρα”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται: 1) Η ρήτρα αναπροσαρμογής, 2) το Χρηματιστήριο Ενέργειας, 3) το ειδικό τέλος για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων,  4) ο ΦΠΑ και οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης στις υπηρεσίες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Ωστόσο και το ΚΚΕ παραλείπει οποιαδήποτε αναφορά στην ενοποίηση και στα προβλήματα που δημιουργεί, με συνέπεια ο πολιτικός του λόγος να στερείται αιχμής και η αντιευρωπαϊκή ρητορεία του να μήν είναι παρά κούφια λόγια. Πρόκειται για την εφαρμογή της τακτικής του καταγγελτικού μαξιμαλισμού, η οποία δείχνει μεν τον στόχο, αλλά όχι τον δρόμο για να φθάσουμε σ' αυτόν, με συνέπεια ο στόχος να φαίνεται άπιαστος και κάθε προσπάθεια για την προσέγγισή του μάταιη και μόνο για την τιμή των όπλων.

Η πρόταση της “Ελληνικής Λύσης”

Τέλος η  πρόταση της “Ελληνικής Λύσης”, η οποία έχει διατυπωθεί αποσπασματικά,  περιλαμβάνει την άμεση εξόρυξη υδρογονανθράκων, την επαναλειτουργία των λιγνιτικών μονάδων και την κατασκευή πυρινικών εργοστασίων, ενώ δεν γίνεται καμια αναφορά στην ενοποίηση και στις περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης της ελληνικής κυβέρνησης στο πρόβλημα των ληστρικών λογαριασμών.

Συμπερασματικά, οι παραπάνω προτάσεις, οι οποίες λογικά θα αποτελέσουν μέρος του προγράμματος κάθε κόμματος στις επικείμενες εκλογές, εξυπηρετούν πρωτίστως επικοινωνιακούς στόχους. Τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι ο κενός περιεχομένου πολιτικός λόγος και η αποδοχή της υποτέλειας στα ευρωπαϊκά κέντρα. Τα χαρακτηριστικά αυτά μαζί με την έλλειψη οράματος για ένα καλύτερο μέλλον αποτελούν τα τρία κύρια προβλήματα της πολιτικής ζωής της χώρας μας, τα οποία απονομιμοποιούν στη συνείδηση ολοένα και μεγαλύτερης μερίδας των πολιτών την πολιτική και τα κόμματα.


Συνοψίζοντας:

1.      Χάρη στα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης για την ελάφρυνση των καταναλωτών ηλεκτρικού ρεύματος, η συζήτηση μεταφέρθηκε από τις έκτακτες συνθήκες (ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, πόλεμος στην Ουκρανία) που υποτίθεται ότι ευθύνονταν για τις αυξήσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, στην πραγματική αίτια των ληστρικών λογαριασμών που είναι  η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενεργειας βάσει του “μοντέλου στόχου” (target model).

2.      Με τη λειτουργία του μοντέλου στόχου  έγινε η ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος , η οποία αποτελεί το επιστέγασμα των μεταρρυθμίσεων  που συντελέσθηκαν την τελευταία εικοσαετία και οδήγησαν στην αύξηση της  τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος  κατά περίπου 150% την περίοδο 2005 -2016 και εν συνεχεία - με τη λειτουργία του target model - στους τωρινούς ληστρικούς λογαριασμούς.

3.      Με την ενοποίηση  παραχωρήθηκε στην Κομισιόν η αρμοδιότητα να καθορίζει τους κανόνες λειτουργίας του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος,  με συνέπεια  η κυβέρνηση να έχει – θεσμικά και πρακτικά  – περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης (επί της ουσίας μόνο όσες τις επιτρέπει  ο κρατικός προϋπολογισμός) και να πρέπει να λάβει άδεια από την Κομισιόν, προκειμένου να  εφαρμοσθούν στοιχειώδη μέτρα ελάφρυνσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

4.      Συμπερασματικά το πρόβλημα των ληστρικών λογαριασμών είναι ουσιαστικά πρόβλημα εθνικής κυριαρχίας και τα πραγματικά αίτια του αποσιωπώνται από όλα τα κόμμάτα για να μην αμφισβητηθεί η “ευρωπαϊκή” πορεία της χώρας.


Τα αίτια της κακοδαιμονίας της χώρας μας:  Παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας – εξευρωπαϊσμός και υποτέλεια

Τα ολέθρια αποτελέσματα των ενοποιήσεων

Η ενοποίηση του ηλεκτροδοτικού μας συστήματος δεν είναι η πρώτη ενοποίηση με ολέθρια αποτελέσματα. Από την ένταξή μας στην Ε.Ε (τότε ΕΟΚ) μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές ενοποιήσεις με παρόμοιες συνέπειες, των οποίων όμως τα ολέθρια αποτελέσματα δεν συζητήθηκαν καθόλου ή δεν συζητήθηκαν επαρκώς, είτε γιατί πραγματοποιήθηκαν την εποχή που η “ευρωπαϊκή ιδέα” ενέπνεε  αισιοδοξία για την ανάπτυξη της  ελληνικής οικονομίας και θεωρήθηκαν αναγκαία θυσία για τον “εκσυγχρονισμό” της χώρας, είτε γιατί ουδέποτε μελετήθηκαν, είτε τέλος γιατί συνειδητά δεν συνδέθηκαν με την κακή πορεία της οικονομίας, προκειμένου να μην επηρεάσουν αρνητικά την “ευρωπαϊκή πορεία” ενοποίησης.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι:  Η τελωνειακή ενοποίηση, η οποία οδήγησε σε μαρασμό παραδοσιακούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, στην αποβιομηχάνιση και σε απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας. Η εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η οποία μετέτρεψε τη χώρα από εξαγωγέα σε εισαγωγέα αγροτικών προϊόντων[xvii]. Η εφαρμογή του ΦΠΑ, η οποία οδήγησε στην αύξηση των ενδοκοινοτικών εισαγωγών και στη μετατροπή βιοτεχνιών σε εισαγωγείς με απώλεια πάλι θέσεων εργασίας. Η Οικονομική και Νομισματική Ένωση, η οποία αποτέλεσε την χαριστική βολή για την ελληνική οικονομία και τελικά οδήγησε στη χρεοκοπία. Η  “απελευθέρωση” των επαγγελμάτων, η οποία υποτίθεται ότι θα οδηγούσε στην αύξηση του ΑΕΠ και το μόνο ορατό αποτέλεσμά της  ήταν η φτωχοποίηση επιστημόνων και ελεύθερων επαγγελματιών.

Οι ολέθριες συνέπειες της “ευρωπαϊκής πορείας” καταγράφονται στην έκθεση Πισσαρίδη[xviii], η οποία κατά λέξη αναφέρει :  “..... Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε έντονα την περίοδο 1961 -1980 με πραγματικό ετήσιο ρυθμό που ξεπέρασε το 6,5%, την οποία ακολούθησε μια περίοδος βραδείας ανάπτυξης 1981 – 1994 με μέσο ετήσιο ρυθμό γύρω στο 0,8%. Στη συνέχεια η σύγκλιση τα πρώτα χρόνια ένταξης στη νομισματική ένωση σηματοδότησαν μια περίοδο ταχείας, αλλά μη διατηρήσιμης μεγέθυνσης με μέσο ετήσιο ρυθμό στο 3,5%, την οποία διαδέχθηκε η περίοδος της ελληνικής κρίσης χρέους από το 2009 με μέσο ρυθμό ετήσιας συρρίκνωσης γύρω στο -2,2%....” .Ωστόσο  η Επιτροπή Πισσαρίδη δεν θέλει να δει την πραγματικότητα κι όπως εύστοχα σχολιάζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Κώστας Λαπαβίτσας[xix], “....Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται την τεράστια αυτή διαφορά ως μια απόδειξη της αδυναμίας της Ελλάδας να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που πρόσφερε η ένταξη στην ΕΕ το 1981.Η πιθανότητα να συμβαίνει το αντίθετο δεν απασχολεί καθόλου την Επιτροπή. Οποιοσδήποτε καλόπιστος οικονομολόγος βλέποντας τη σύγκριση θα σκεφτόταν ότι το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ και ΟΝΕ, αντί να προσφέρει ευκαιρίες, ίσως να συνέβαλε στην αντιστροφή της προηγούμενης αναπτυξιακής δυναμικής. Η ένταξη σηματοδότησε την απαρχή μιας αποτυχίας ιστορικού μεγέθους που θα καθορίσει την πορεία της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες....”

Και πράγματι πρόκειται για μια αποτυχία ιστορικού μεγέθους, η οποία οφείλεται στην απαρέγκλιτη   προσήλωση του πολιτικού κόσμου στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και στον “εξευρωπαϊσμό”, με ολέθριες συνέπειες για τον ελληνικό λαό.

Ο “εξευρωπαϊσμός” της πολιτικής ζωής

Ο όρος “εξευρωπαϊσμός” (europeanization) χρησιμοποιείται για να συνοψίσει τις επιπτώσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης πάνω στις βασικές εθνικές πολιτικές[xx] και υποδηλώνει τη διαδικασία κατά την οποία οι πολιτικές σε εθνικό επίπεδο διαμορφώνονται από ευρωπαϊκά όργανα[xxi]. Στη χώρα μας ο “εξευρωπαϊσμός” ταυτίστηκε με τον “εκσυγχρονισμό”, το γνωστό ιδεολόγημα της κυβέρνησης Σημίτη, ο οποίος προωθήθηκε ως τεχνοκρατικό σχέδιο που υποτίθεται ότι αποσκοπούσε στη βελτίωση των υποδομών της χώρας, παρά σε κοινωνικοπολιτικούς μετασχηματισμούς.

Η διαδικασία του  “εξευρωπαϊσμού” ξεκίνησε με αργό ρυθμό τη δεκαετία του 1980 και επιταχύνθηκε την επόμενη δεκαετία. Mε το πρόσχημα του “εκσυγχρονισμού” από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η χώρα μπήκε στον “αυτόματο πιλότο” με την πορεία της να καθορίζεται από τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων, το νομοθετικό έργο της βουλής να αφορά κατά κύριο λόγο τη μεταφορά ευρωπαϊκών οδηγιών και κατευθύνσεων στην εθνική νομοθεσία  και  οι κυβερνήσεις να περιορίζονται σε διαχειριστικό – διεκπεραιωτικό ρόλο[xxii]. Σταδιακά η πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων (ΠΑΣΟΚ – ΝΔ)  εκφυλίσθηκε σε ανταγωνισμό ποιο κόμμα εκπροσωπεί και εφαρμόζει αποτελεσματικότερα την ευρωπαϊκή πολιτική  και τελικά, μπροστά στον “κίνδυνο” εκτροπής από την ευρωπαϊκή πορεία, εξελίχθηκε σε πλήρη σύγκλίση και τα οδήγησε σε συγκυβέρνηση.

Βασικό εργαλείο για την αποδοχή του “εξευρωπαϊσμού” από τον πολιτικό κόσμο ήταν οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, ιδιαίτερα αυτές που δίνονταν στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων. Με τα κεφάλαια αυτά, τα οποία διαχειρίστηκαν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα για να διατηρούν την εκλογική τους πελατεία και να εναλάσσονται στην κυβέρνηση,  εκμαυλίστηκαν συνειδήσεις, στήθηκε το ιδεολόγημα ότι η Ελλάδα “αποτελεί και θα αποτελεί καθαρό λήπτη κοινοτικών χρημάτων” , φτιάχτηκαν νέα “τζάκια” και δημιουργήθηκε  στρατιά “Ευρωπαίων πολιτών” που διορίσθηκαν σε καίριες θέσεις για να στηρίξουν το αφήγημα της “ισχυρής Ελλάδας του ευρώ”, το οποίο αποδείχθηκε ολέθριο για την ελληνική κοινωνία. Η κύρια ευθύνη προφανώς ανήκει στα “κόμματα εξουσίας”, ωστόσο μέρος αυτής αναλογεί και  στα υπόλοιπα κόμματα,  είτε γιατί συμμετείχαν ενεργά στη στήριξη του εν λόγω αφηγήματος λόγω αλληθωρισμού και μικρότερων αλλά σημαντικών απολαβών, είτε γιατί το ανέχθηκαν προς αποφυγή συγκρούσεων (ΚΚΕ).

Τα παραπάνω αφηγήματα κατέρρευσαν θεαματικά με τα μνημόνια, ωστόσο η “βρώμικη” δουλειά είχε γίνει, ο “εξευρωπαϊσμός” ρίζωσε  και μέχρι σήμερα κυριαρχεί.

Μνημόνια – συναίνεση ή “κατοχή”

Πολλοί εντοπίζουν την απαρχή της απώλειας  εθνικής κυριαρχίας στα μνημόνια και  μιλούν για “κατοχή”. Ωστόσο όσοι  πρεσβεύουν αυτήν την άποψη δεν λαμβάνουν υπόψη τους ότι (α) η  παραχώρηση  εθνικής κυριαρχίας (ή κυριαρχικών αρμοδιοτήτων)  ξεκίνησε με την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε (τότε ΕΟΚ) και τις επάλληλες ενοποιήσεις, (β) ο “εξευρωπαϊσμός” είχε κυριαρχήσει πολύ πριν τα μνημόνια και από τη δεκαετία του 1990 το κύριο νομοθετικό έργο της βουλής ήταν η μεταφορά στην εθνική νομοθεσία ευρωπαϊκών οδηγιών και κατευθύνσεων και (γ) οι μεταρρυθμίσεις που επέβαλαν τα μνημόνια  δεν ήταν παρά αποφάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων που οι κυβερνήσεις  καθυστερούσαν να εφαρμόσουν[xxiii] λόγω ισχυρών κοινωνικών αντιδράσεων και πιέσεων.

Με άλλα λόγια, τα μνημόνια λειτούργησαν ως επιταχυντής εξελίξεων και έφεραν στο φως προβλήματα και καταστάσεις που προϋπήρχαν, αλλά κρύβονταν επιμελώς πίσω από τα ιδεολογήματα του “εκσυγχρονισμού” και της “ισχυρής Ελλάδας του ευρώ”.
 
“Εξευρωπαϊσμός” και Πανδημία

Αναμφισβήτητα  η διαχείριση της πανδημίας φέρει τη σφραγίδα της  κυβέρνησης Μητσοτάκη και γι'  αυτό και είδαμε να εφαρμόζεται ό,τι πιο αντιλαϊκό, αντιδημοκρατικό και βάρβαρο μέτρο γινόταν. Ωστόσο οι βασικές αποφάσεις και κατευθύνσεις έρχονταν απευθείας από τις Βρυξέλλες, οι οποίες αποφάσισαν ότι ο εμβολιασμός θα είναι το κύριο όπλο κατά της πανδημιας,  χορήγησαν προσωρινές άδειες κυκλοφορίας των εμβολίων, παρήγγειλαν “αδιευκρίνιστες” ποσότητες εμβολίων για κάθε κράτος- μέλος  και υπέγραψαν – με εντελώς αδιαφανείς διαδικασίες -  για λογαριασμό όλων των κρατών – μελών συμβάσεις με τις φαρμακευτικές, των οποίων το περιεχόμενο δεν έχει ακόμη γνωστοποιηθεί επισήμως.   Επιλέον η Κομισιόν από πολύ νωρίς έδωσε το σύνθημα για τη λογοκρισία και το κυνήγι των “συνομωσιολόγων” καθώς αναγόρευσε σε ιδιαίτερο καθήκον των ευρωπαϊκών θεσμών  “την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης”, όπως κομψά  έθεσε το ζήτημα η πρόεδρος της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν[xxiv], το οποίο στην Ελλάδα μεταφράστηκε από τον πρωθυπουργό μας ως “αντιμετώπιση των ψεκασμένων”.

Αλλά  δεν είναι μόνο τα εμβόλια και η λογοκρισία.  Από την αρχή της πανδημίας η Κομισιόν πήρε μέτρα που επί της ουσίας “προκαθόριζαν” τις συνέπειες του κορονοϊού στην οικονομία και την κοινωνία κι αυτό φαίνεται από το“Χρονοδιάγραμμα δράσης” της Ε.Ε .  Στις 2 Μαρτίου 2020 συστάθηκε η επιτροπή αντιμετώπισης του κορονοϊού για τον συντονισμό των κρατών – μελών σε τρεις τομείς (ιατρικός τομέας,  τομέας μεταφορών και  οικονομικός τομέας) με επικεφαλής τους πέντε αρμόδιους επιτρόπους. Στις 13 Μαρτίου η Κομισιόν ανακοίνωσε το πλαίσιο αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, ενώ στις 17 Μαρτίου συγκροτήθηκε μια συμβουλευτική επιτροπή για τον COVID-19 αποτελούμενη από επιδημιολόγους και ιολόγους για να διατυπώσει τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με επιστημονικά και συντονισμένα μέτρα διαχείρισης κινδύνου. Εν ολίγοις, στα μέσα Μαρτίου 2020 η Κομισιόν είχε ήδη έτοιμο το πλαίσιο μέτρων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, το οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη υλοποίησε παρότι η χώρα μας είχε ελάχιστα κρούσματα και μπορεί βάσιμα να υποσηριχθεί ότι δεν χτυπήθηκε από το πρώτο κύμα.

Το γεγονός ότι οι κατευθύνσεις έρχονταν απευθείας από την Κομισιόν και απλά υλοποιούνταν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη εξηγεί και την “εθνική ομοψυχία” που επικράτησε για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, καθώς κανένα κόμμα δεν έφερε την παραμικρή αντίρρηση σε μέτρα που μόνο υγειονομικά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, όπως η απαγόρευση κυκλοφορίας, τα πρόστιμα και η κίνηση των πολιτών μετά από αποστολή sms. Η ίδια “εθνική ομοψυχία” επικράτησε και για τα εμβόλια, όπου πάλι οι ηγεσίες των κομμάτων έσπευσαν να δώσουν το παράδειγμα, χωρίς ποτέ να θέσουν τα εύλογα ερωτήματα, αν τα εμβόλια ήταν ασφαλή και αποτελεσματικά, πόσο στοίχισαν, ποιες ποσότητες παραγγέλθηκαν, αν ο εμβολιασμός ήταν πράγματι το ενδεικνυόμενο όπλο για την αντιμετώπιση της πανδημίας κι αν τελικά με τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την εμβολιαστική επιχείρηση θα μπορούσε να βελτιωθεί ουσιωδώς το ΕΣΥ.

Τα παραπάνω ερωτήματα προφανώς δεν αντιτίθενται στην  “επιστήμη”, την οποία ακολουθούν κατά γράμμα όλα τα κόμματα, όπως συνεχώς μας διαβεβαιώνουν. Αντιτίθενται όμως στις κατευθύνσεις και στις αποφάσεις της Κομισιόν ή έστω ανοίγουν το δρόμο για να αμφισβητηθούν οι αποφάσεις αυτές κι αυτή είναι μια προοπτική που κανένα από τα κόμματα της βουλής δεν το επιθυμεί, είτε το ομολογεί, είτε όχι.  Έτσι μόνο εξηγείται γιατί υιοθέτησαν άκριτα το κυβερνητικό αφήγημα περί lockdown και εμβολίων, αγνόησαν τις φωνές έγκυρων επιστημόνων που έδειχναν έναν διαφορετικό δρόμο αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης και συντάχθηκαν με την κυβέρνηση στο κυνήγι των “συνομωσιολόγων” τους οποίους λοιδόρησαν ως ακροδεξιούς. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια ακόμη περίπτωση “εξευρωπαϊσμού” και “ομολογιας πίστης” των κομμάτων στην Κομισιόν και στις επιλογές της.

Οι ρωγμές στον “εξευρωπαϊσμό” και το “υπερόπλο” των κυβερνώντων

Τι κοινό έχουν οι “αγανακτισμένοι” των πλατειών του 2011 και οι “αρνητές” της μασκοφορίας και των εμβολίων; Παρότι οι ίδιοι οι “αγανακτισμένοι” – “αρνητές” πιθανότατα να το αγνοούν, είναι εχθροί της “ευρωπαϊκής πορείας” της χώρας και αποτελούν κίνδυνο, που πρέπει να εξαλειφθεί. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν, κάποιες “οξυδερκείς” – και μάλλον καλοπληρωμένες- φιλοευρωπαϊκές γραφίδες[xxv], οι  οποίες καταλήγουν ότι όλοι αυτοί (“αγανακτισμένοι” και “αρνητές”) είναι “ψεκασμένοι” και “ακροδεξιοί” γιατί “μιλούν με απέχθεια για την ενωμένη Ευρώπη και το ευρώ”, δηλαδή ό,τι πιο “ιερό” και “όσιο” - κατά την άποψή τους - διαθέτει αυτή η χώρα.

Ανεξάρτητα όμως απο το αν πράγματι οι “αγανακτισμένοι” των πλατειών ταυτίζονται με τους “αρνητές” της μασκοφορίας και των εμβολίων, η αλήθεια είναι ότι και οι μεν και οι δε αμφισβήτησαν τον “εξευρωπαϊσμό” ακόμη κι αν δεν το έχουν συνειδητοποιήσει. Οι πρώτοι, γιατί το 2011 βάλοντας κατά των μνημονίων και μουτζώνοντας και βρίζοντας τη βουλή, εξέφρασαν τη λαϊκή οργή για τη μετατροπή του “ναού της δημοκρατίας” σε παραμάγαζο των δανειστών – ευρωπαίων εταίρων μας  και οι δεύτεροι γιατί κατά την πανδημία,  αρνούμενοι να αποδεχθούν τη μασκοφορία και τον εμβολιασμό, αρνήθηκαν μαζί και το κυρίαρχο αφήγημα που ερχόταν απευθείας εκ Βρυξελλών. Με άλλα λόγια  προκάλεσαν τις δύο από τις τρεις συνολικά ρωγμές  που έχουν καταγραφεί από την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε μέχρι σήμερα στην αποδοχή του “εξευρωπαϊσμού” , αν και στην περίπτωση της πανδημίας χωρίς οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές να το έχουν αντιληφθεί  και χωρίς να είναι στις προθέσεις τους.

Η τρίτη ρωγμή - που είναι η μόνη που δεν μνημονεύεται ως αποτέλεσμα “ψεκασμού” - προκλήθηκε με το δημοψήφισμα του 2015, όταν ο ελληνικός λαός αψηφώντας την τρομοκρατία των καναλιών, τα capital-controls και τις παντός είδους πιέσεις, σε ποσοστό 61,31% είπε ένα ηχηρό ΟΧΙ στην Ευρώπη και το ευρώ. Το ΟΧΙ αυτό μετατράπηκε σε ΝΑΙ από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, η οποία αποδείχθηκε σε μια από τις πιο  χρήσιμες εφεδρείες των ευρωπαϊστών, όχι μόνο γιατί υπέγραψε νέο μνημόνιο ακολουθώντας το παράδειγμα της προηγούμενης κυβέρνησης, την οποία μέχρι τότε κατηγορούσε για “ντροπιαστική συνθηκολόγηση”, αλλά και γιατί διέψευσε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι υπάρχει ελπίδα για μια διαφορετική πορεία της χώρας.

Η διάψευση αυτή έπαιξε και παίζει τεράστιο ρόλο στο θυμικό του ελληνικού λαού και είναι η αιτία της παθητικότητας, της σύγχυσης και της έλλειψης αυτοεκτίμησης της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί χωρίς ελπίδα κανένας λαός δεν μπορεί να αγωνιστεί, αφού δεν περιμένει τίποτα, και είναι μονόδρομος η υποταγή στη μοίρα του. Ταυτόχρονα όμως ένας λαός που υποτάσσεται σε τέτοια μοίρα δεν είναι παρά ένας ανάξιος λαός που τελικά του αξίζουν τα δεινά που υποφέρει. Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ και αποτελεί σήμερα το “υπερόπλο” των κυβερνώντων, καθώς  χάρη σ' αυτόν επιτυγχάνεται η παθητικότητα στη συνεχή φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και η απεμπόληση δικαιωμάτων και ελευθεριών.


Επίλογος : Η ανάκτηση της ελπίδας και το όραμα για μια νέα Ελλάδα

Ωστόσο μπορούν οι κυβερνώντες με το “υπερόπλο” της απελπισίας να εξασφαλίσουν δια παντός την “ευρωπαϊκή πορεία” της χώρας, όσα δεινά κι αν συσσωρεύονται στις πλάτες των πολιτών της κατ' όνομα μόνο “ελληνικής δημοκρατίας”;  Το ερώτημα αυτό προκαλεί τόση αναστάτωση και άγχος σε όσους αισθάνονται “ευρωπαίοι πολίτες με ελληνική καταγωγή” , ώστε να δικαιολογείται τόσο το κλάμα του Μπογδάνου πριν το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, όσο και το τωρινό μένος κατά των “αρνητών – ψεκασμένων”.

 Και η αλήθεια είναι ότι δικαιολογημένα ανησυχούν.  Τρεις ρωγμές μόλις μέσα σε δώδεκα χρόνια είναι πολλές και όλα δείχνουν ότι θα γίνουν περισσότερες, καθώς η οργή του λαού μέρα με τη μέρα μεγαλώνει. Η ορατή πια σήψη διαφοροποιεί και ενεργοποιεί υγιείς δυνάμεις και η κατάρριψη των ψευδαισθήσεων - μετά τα στάδια της άρνησης και της απογοήτευσης - οδηγεί στην αφύπνιση και ανοίγει νέους ορίζοντες. Σε αυτές  τις κοινωνικές διεργασίες η διαχείριση της πανδημίας είχε καταλυτικό ρόλο, καθώς από τη μια βάθυνε την ήδη υπάρχουσα πολιτική κρίση  κι από την άλλη πρόσθεσε νέες παραμέτρους. Για να ανταπεξέλθει στην κρίση αυτή η “εξευρωπαϊσμένη δημοκρατία” μας  που μέχρι τώρα στηριζόταν στο “δεν είναι όλοι ίδιοι”, αναγκάσθηκε να κινητοποιήσει και τις τελευταίες εφεδρείες της και να αποδείξει μόνη της ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Η διαχείριση της πανδημίας τελικά αναδείχθηκε σε πολιτική “κρησάρα” που διαχώρισε την ήρα από το στάρι, γκρέμισε τη πίστη σε δόγματα, διέψευσε στρεβλές πεποιθήσεις και έφερε στην επιφάνεια ζητήματα  που μέχρι πρότινος κρύβονταν επιμελώς.

Σε αυτό το νέο πολιτικό τοπίο που διαμορφώθηκε, οι ρωγμές λοιπόν είναι κάτι παραπάνω από αναμενόμενες. Το αποφασιστικό όμως βήμα που θα μετατρέψει τις ρωγμές σε ρήξη θα γίνει όταν καταδειχθεί ο εχθρός. Όταν δηλαδή αποκαλυφθεί ότι η κακοδαιμονία της χώρας μας και όλα τα δεινά που υφιστάμεθα από την παραγωγική διάλυση της χώρας έως τους ληστρικούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και τη στέρηση ελευθεριών και δικαιωμάτων λόγω πανδημίας οφείλονται στην “ευρωπαϊκή πορεία”, στην παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας και στον εξευρωπαϊσμό. Τότε θα αναγεννηθεί η ελπίδα και μαζί το όραμα για μια νέα Ελλάδα, δημοκρατική, ελεύθερη και κοινωνικά δίκαιη.

* Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος της συντακτικής ομάδας του “Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών – Δ.Ε.ΚΑ” και της Πρωτοβουλίας Δρόμος Ανοιχτός.


[i]H έγκριση αυτή δόθηκε από την Κομισιόν στις 21.6.2022, καθώς μετά από την τελική τηλεδιάσκεψη η ηγεσία του υπουργείου έλαβε την εντολή να προχωρήσει https://energypress.gr/news/egkrithike-kai-episima-apo-vryxelles-o-mihanismos-gia-ti-hondriki-toy-reymatos-kai-ta-plafon

[ii]“Σημεία χαιρετισμού του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλόπουλου κατά την εκδήλωση με θέμα Η κρίση του κράτους δικαίου στην Ε.Ε.” 13.11.2018 https://www.presidency.gr/simeia-chairetismoy-toy-proedroy-tis-dimokratias-k-prokopioy-paylopoyloy-kata-tin-ekdilosi-me-thema-quot-i-krisi-toy-kratoys-dikaioy-stin-eyropaiki-enosi-quot/?print=print

[iii]Πρώτο «ενεργειακό πακέτο»

Οδηγία 96/92/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Οδηγία 98/30/ΕΚ  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουνίου 1998 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου.

Δεύτερο «ενεργειακό πακέτο»: Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1228/2003  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  της 26ης Ιουνίου 2003 σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Οδηγία 2003/54/ΕΚ  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2003 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση της Οδηγίας 96/92 ΕΚ.

Οδηγία 2003/55/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2003 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της Οδηγίας 98/30/ΕΚ.

Τρίτο «ενεργειακό πακέτο»: Οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της  13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ.

Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της  13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  της 13ης Ιουλίου 2009 , για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας/

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο στις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 715/2009  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και για την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1775/2005

[iv]Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2015/1222 της Επιτροπής της 24ης Ιουλίου 2015 «σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης» (L197/24 της 25.7.2015).

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2016/1719 της Επιτροπής της 26ης Σεπτεμβρίου 2016 «σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριας γραμμής για την μελλοντική κατανομή δυναμικότητας (L259/424 της 27.9.2016).

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2017/2195 της Επιτροπής της 23ης Νοεμβρίου 2017 «σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριας γραμμής για την εξισορρόπηση ηλεκτρικής ενέργειας» (L312/6/ της 28.11.2017).

[v]“.....Οταν οι τιμές φυσικού αερίου διαμορφώνονται στα επίπεδα του Μαρτίου, δηλαδή πολύ υψηλότερα από το λειτουργικό τους κόστος, τότε και οι μονάδες φυσικού αερίου έχουν υψηλή κερδοφορία. Η στενότητα επάρκειας ισχύος της ελληνικής αγοράς και παράλληλα ευέλικτων μονάδων για την κάλυψη των αποκλίσεων που εμφανίζει το σύστημα σε πραγματικό χρόνο, σε σχέση με τις προσφορές στην αγορά της επόμενης ημέρας, αφήνει περιθώρια για υψηλή κερδοφορία στις μονάδες φυσικού αερίου. Η πλευρά των παραγωγών πάντως δεν αποδέχεται τον όρο των υπερκερδών, υπό την έννοια ότι πρόκειται για αγορά που λειτουργεί με συγκεκριμένο μοντέλο χρηματιστηριακό και πανευρωπαϊκό που δεν παραβιάζεται, δεν λειτουργεί δηλαδή κάποιος παράνομα......”  “ Γιατί αυξάνεται η τιμή του ρεύματος – Η «Κ» απαντά σε 12 κρίσιμα ερωτήματα” Χρύσα Λιάγγου Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 26.3.2022 https://www.kathimerini.gr/economy/561770305/giati-ayxanetai-i-timi-toy-reymatos-i-k-apanta-se-12-krisima-erotimata/
 
[vi]Ο Ν. Καραθανασόπουλος για το πολυνομοσχέδιο και την απεργία 10.1.2018 Youtube https://www.youtube.com/watch?v=wZrEH250CAI&t=776s

[vii]“Χρηματιστήριο Ενέργειας- Μια ακόμη δέσμευση έναντι των μονοπωλίων” Ριζοσπάστης 10.1.2018 https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9663720

[viii] “Αλ. Παπαρήγα: η λύση έξω από το ευρώ στις παρούσες συνθήκες είναι καταστροφική” 30.5.2011  ΤΟ ΒΗΜΑ https://www.tovima.gr/2011/05/30/politics/al-papariga-i-lysi-eksw-apo-to-eyrw-stis-paroyses-synthikes-einai-katastrofiki/

[ix] “.....Η θέση του ΚΚΕ για την αποδέσμευση της Ελλάδας από την Ε.Ε

Ο ελληνικός λαός μπορεί και πρέπει να επιλέξει ο ίδιος - με τη θέληση και τη δράση του - την έξοδο από την ΕΕ, να βάλει αυτόν το στόχο στην προμετωπίδα των συνθημάτων του, οργανώνοντας την πάλη του με τέτοιον τρόπο, ώστε να διεκδικήσει ταυτόχρονα τα «κλειδιά» της οικονομίας, τον πλούτο που παράγει, με το πέρασμα της εξουσίας στα δικά του χέρια. Αυτό αποτελεί πραγματική εναλλακτική λύση προς όφελος του λαού και αξίζει κάθε θυσία.

Η καπιταλιστική Ελλάδα με «εθνικό νόμισμα» δεν συνιστά ρήξη προς όφελος του λαού. Η υιοθέτηση ενός πιο υποτιμημένου νομίσματος δεν μπορεί να αποτελέσει κρίκο βελτίωσης της ζωής της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων μέσω της ενδεχόμενης ώθησης που θα δώσει στην ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη λόγω και της φτηνότερης εργατικής δύναμης, ως συνέπειας της υποτίμησης. Η όποια ενδεχόμενη ανάκαμψη της καπιταλιστικής παραγωγής, όποτε προκύψει, δεν θα συνοδευτεί από ουσιαστική ανάκαμψη μισθών, συντάξεων, δικαιωμάτων, δεν θα ωφελήσει το λαό.

Οσες πολιτικές δυνάμεις προβάλλουν έναν τέτοιο στόχο ως «λύση» ή ως ενδιάμεσο στόχο για ριζικές αλλαγές, τουλάχιστον αντικειμενικά, εξυπηρετούν τις ιδιαίτερες ανάγκες τμημάτων του κεφαλαίου και συνολικότερα διαφοροποιήσεις της αστικής πολιτικής ως αποτέλεσμα όξυνσης των αντιφάσεών της. Αλλωστε, πολιτικές επίθεσης σε εργατικές - λαϊκές κατακτήσεις εφαρμόζονται και στις χώρες του ευρώ και σε καπιταλιστικές χώρες με εθνικά νομίσματα.....”  https://www.kke.gr/article/Politiki-Apofasi-toy-20oy-Synedrioy-toy-KKE/

[x]“Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την ενεργειακή κρίση” Η ΑΥΓΗ 15.4.2022 https://www.avgi.gr/oikonomia/412803_oi-protaseis-toy-syriza-ps-gia-tin-energeiaki-krisi

[xi]Η τροπολογία του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ https://kinimaallagis.gr/tropologia-toy-pasok-kinimatos-allagis/

[xii]“Ανδρουλάκης για μέτρα στήριξης σε λογαριασμούς ρεύματος: Καμιά ουσιαστική παρέμβαση από την κυβέρνηση” 6.5.2022 ΕΘΝΟΣ https://www.ethnos.gr/Politics/article/206745/androylakhsgiametrasthrixhsselogariasmoysreymatoskamiaoysiastikhparembashapothnkybernhsh

[xiii]“ΜΕΡΑ 25 Καμιά διακοπή ρεύματος στα πληττόμενα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις” https://mera25.gr/to-mera25-katathetei-tropologia-sti-vouli-kamia-diakopi-revmatos-sta-plittomena-noikokyria-kai-tis-mikromesaies-epicheiriseis/

[xiv]“Ο Βαρουφάκης ζητά δημοψήφισμα για την κατάργηση ή όχι του Χρηματιστηρίου Ενέργειας” THETOC 5.5.2022 https://www.thetoc.gr/politiki/article/o-baroufakis-zita-dimopsifisma-gia-tin-katargisi-i-oxi-tou-xrimatistiriou-energeias/

[xv]“Βαρουφάκης στο TPP: “Αν ο κόσμος ήξερε πως τέσσερις ολιγάρχες προσδιορίζουν την τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα, θα είχε ξεσηκωθεί” THE PRESS PROJECT 17.3.2022 https://thepressproject.gr/varoufakis-sto-tpp-an-o-kosmos-ixere-pos-tesseris-oligarches-prosdiorizoun-tin-timi-tou-revmatos-stin-ellada-tha-eiche-xesikothei/

[xvi]“Τροπολογία ΚΚΕ για κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και της έμμεσης φορολογίας¨ Efsyn 6.5.2022 https://www.efsyn.gr/politiki/antipoliteysi/342646_tropologia-kke-gia-katargisi-tis-ritras-anaprosarmogis-toy

[xvii]“Ευρωπαϊκή Ένωση και γεωργική παραγωγή” Γιώργος Κάργας tetradia marxismou Φεβρουάριος 2016 https://tetradia-marxismou.gr/%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CE%AD%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE/

[xviii] “Το πλήρες κείμενο της έκθεσης Πισσαρίδη” 24.11.2020 Σοφοκλεουςin https://www.sofokleousin.gr/to-plires-keimeno-tis-ekthesis-tis-epitropis-pissaridi

[xix] “Κώστας Λαπαβίτσας: Έκθεση Πισσαρίδη – Ούτε σχέδιο, ούτε ανάπτυξη. Ο θρίαμβος της προχειρότητας και της κοινοτοπίας¨  Αριστερό Ρεύμα 4.1.2021 https://www.aristerorevma.gr/archives/3115

[xx]“Π.Καζάκος – Ο εξευρωπαϊσμός της Δημόσιας Πολιτικής” Ελληνική Επιθεώρηση Πολτικής Επιστήμης τεύχος 13, 1999 σελ. 83-122 https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hpsa/article/view/15139

[xxi]“Εξευρωπαϊσμός και δημοκρατικά ελλείμματα – Η έννοια της “κρίσης νομιμοποίησης” Δρ Μάνος Γ. Παπάζογλου Μάιος 2010 Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής https://www.eliamep.gr/publication/europeanisation-and-democratic-deficits-the-concept-of-%E2%80%9Clegitimization%E2%80%99s-crisis%E2%80%9D/

[xxii] “Κόμματα εξουσίας και πολιτική στη σύγχρονη Ελλάδα” Γιάννης Καραγιάννης διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης 2017 ejournals Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hpsa/article/view/14648

[xxiii] “Το πρώτο Μνημόνιο 2010 -2011” Μιράντα Ξαφά huffingtonpost.gr 11.7.2017 “....Το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε επίσης όλες τις μεταρρυθμίσεις που οι ελληνικές κυβερνήσεις παραδέχονταν ότι είναι απαραίτητες, αλλά δεν εφάρμοζαν λόγω πολιτικού κόστους....” https://www.huffingtonpost.gr/miranta-xafa/-20102011_b_17406156.html

[xxiv] “Fighting disinformation” 31.3.2020 https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/fighting-disinformation_en

[xxv]
Μυρτώ Λιαλιούτη “Η δεκαετία των ψεκασμένων και το (ίδιο) λάθος μας” 13.9.2020 protagon.gr https://www.protagon.gr/apopseis/i-dekaetia-twn-psekasmenwn-kai-to-idio-lathos-mas-44342119065
Read more...

Διαμαρτυρία 739 πολιτών προς την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

Η παρακάτω ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ κοινοποιήθηκε με δικαστικό επιμελητή στις 29/3/2022 στον Πρόεδρο της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Υπογράφεται από 739 πολίτες, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την παράνομη επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων τους από δημόσιους φορείς και καλούν την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων να εκπληρώσει τα καθήκοντα που αρμόζουν στο θεσμικό της ρόλο και να υπερασπιστεί το δικαίωμα που τους αναγνωρίζεται από το άρθρο 9Α του Συντάγματος και το άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε για τον σεβασμό και την προστασία των προσωπικών δεδομένων τους.

Η διαμαρτυρία αυτή συγκοινοποιήθηκε προς (α) τον Εισαγγελέα Αρείου Πάγου (β) τον Συνήγορο του Πολίτη, (γ) τον Πρόεδρο της Βουλής και (δ) τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου, ενώ κοινοποιήθηκε με mail στους Αsχηγούς και τα μέλη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων : ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΚΙΝΑΛ, ΜΕΡΑ 25 και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ.

Έχει προηγηθεί η “Επείγουσα Έκκληση Καθηγητών και ΑΕΙ και Νομικών” προς την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων από 31 Καθηγητές και Δικηγόρους, η οποία κοινοποιήθηκε στον Πρόεδρο της Αρχής στις 8.3.2022, με αίτημα την άμεση παρέμβασή της για το θέμα της παράνομης επεξεργασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων πολιτών από δημόσιους φορείς για το σκοπό της επιβολής του διοικητικού προστίμου των 100 ευρώ που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 24 ν. 4865/202. Επίσης λόγω της σοβαρότητας του θέματος έχει συσταθεί Νομική Επιτροπή που αποτελείται από τους πληρεξούσιους δικηγόρους των 739 πολιτών, Τάσο Κώνστα, Στέλλα Πατρώνα, Γιώτα Τσέλιου και τους δικηγόρους Μαίρη Δούκα, Ελένη Ευστρατίου, Μαρία Θεοφανούδη, Νάσια Μιχελή, Δημήτρη Μπελαντή, Βασίλη Παπανικολάου και Νότα Πρωτονοτάριου.

Στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν τα μέλη της Νομικής Επιτροπής επισημαίνουν ότι είναι εξόφθαλμα παράνομη η επεξεργασία:

- Γιατί αντλούνται ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα από τα μητρώα νοσησάντων, το μητρώο εμβολιασμών και τη Βάση Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης χωρίς να επιτρέπεται από το νόμο (άρθρο 24 του ν. 4624/2019)

- Γιατί παραβιάζεται η θεμελιώδης αρχή του ΓΚΠΔ τα προσωπικά δεδομένα να χρησιμοποιούνται μόνο για τον σκοπό που έχουν συλλεγεί ή συμβατο σκοπό (που κρίνεται ως συμβατός με πολύ αυστηρά κριτήρια που εν προκειμένω δεν πληρούνται ) και

- Γιατι παραβιάζεται το άρθρο 9Α του Συντάγματος (προστασία προσωπικών δεδομένων)

Τέλος επισημαίνουν ότι είναι η πρώτη φορά που δημόσιοι φορείς παραβιάζουν απροκάλυπτα και σε τέτοια έκταση τον ΓΚΠΔ και πρόκειται για παραβίαση μεγάλης βαρύτητας, καθώς στην ψηφιακή εποχή ο σεβασμός στην προστασία προσωπικών δεδομένων είναι το αντίστοιχο του ατομικού δικαιώματος στον σεβασμό του ασύλου της κατοικίας (δηλαδή της ιδιωτικής ζωής και της αυτονομίας των πολιτών) και εν προκειμένω, η κυβέρνηση με την αυτοματοποιημένη επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων πολιτών παραβίασε το δικαίωμά τους στην ιδιωτική ζωή.

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

Π Ρ Ο Σ

Τον Πρόεδρο και τα μέλη της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

 

ΣΥΓΚΟΙΝΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣ:

Τον Εισαγγελέα Αρείου Πάγου

Τον Συνήγορο του Πολίτη

Τον Πρόεδρο της Βουλής

Τους Αρχηγούς και τα μέλη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων :

ΣΥΡΙΖΑ

ΚΚΕ

ΚΙΝΑΛ

ΜΕΡΑ 25

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ

Τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου

Με την παρούσα ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΣΤΕ εντόνως για την σκανδαλώδη ανοχή και ολιγωρία που επιδεικνύετε στην παράνομη επεξεργασία από δημόσιους φορείς των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που περιέχονται α) στο Σύστημα προγραμματισμού συνεδριών εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19 του άρθρου 57 του ν. 4764/2020 (Α` 256) της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. β) στο Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού COVID-19 του άρθρου 55 του ν. 4764/2020, γ) στα Μητρώα εμβολιασμένων εξωτερικού του άρθρου 55Α του ν. 4764/2020 δ) στα Μητρώα νοσησάντων εξωτερικού από τον κορωνοϊό COVID-19 της παρ. 1 του άρθρου 192 του ν. 4855/2021 (Α` 215), δ) στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών από Κορωνοϊό COVID- 19 του εικοστού ενάτου άρθρου της από 30.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α`75) ε) στο Σύστημα Προγραμματισμού Συνεδριών Εμβολιασμού και στ) στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης του ν. 3892/2010.

Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 24 ν. 4624/2019 για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από δημόσιους φορείς για σκοπό διαφορετικό από αυτόν για τον οποίο έχουν συλλεχθεί, πρέπει η επεξεργασία αυτή να είναι αναγκαία για την εκπλήρωση των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί και εφόσον είναι: (α) απαραίτητος ο έλεγχος των πληροφοριών που παρέχονται από το υποκείμενο των δεδομένων, διότι υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι οι πληροφορίες αυτές είναι εσφαλμένες (β) αναγκαία για την αποτροπή κινδύνων για την εθνική ασφάλεια, την εθνική άμυνα ή τη δημόσια ασφάλεια ή για τη διασφάλιση φορολογικών και τελωνειακών εσόδων, (γ) αναγκαία για τη δίωξη ποινικών αδικημάτων (δ) αναγκαία για την αποτροπή σοβαρής βλάβης στα δικαιώματα άλλου προσώπου και (δ) απαραίτητη για την παραγωγή των επίσημων στατιστικών. Ειδικά δε για την επεξεργασία των ειδικών (ευαίσθητων) δεδομένων του άρθρου 9 του ΓΚΠΔ η παράγράφος 2 του άρθρου 24 προβλέπει ότι πρέπει να πληρούνται οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου και επιπλέον να εφαρμόζεται και μια από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 9 παράγραφος 2 του ΓΚΠΔ εξαιρέσεις.

Επειδή εν προκειμένω η επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων για τον σκοπό του ελέγχου, της διαπίστωσης παραβάσεων και της επιβολής προστίμου λόγω μη τήρησης της υποχρέωσης εμβολιασμού της παραγράφου 1 του άρθρου 24 ν. 4865/2021 - ανεξάρτητα από την αμφισβητούμενη συνταγματικότητα της υποχρέωσης αυτής - δεν πληροί τις προϋποθέσεις που τάσσει το άρθρο 24 του ν. 4624/2019 και είναι παράνομη.

Επειδή, παρότι το εν λόγω θέμα εμπίπτει στις αρμοδιότητες σας για την αυτεπάγγελτη διενέργεια ελέγχου και έρευνας, έχει ήδη ζητηθεί η παρέμβασή σας με την επείγουσα έκκληση που σας απηύθυναν καθηγητές ΑΕΙ και νομικοί στις 8.3.2022 και έχετε ήδη λάβει γνώση της με αριθ. Πρωτ. 12186/25.2.2022 γνωμοδότησης του DPO του Υπουργείου Υγείας, στην οποία ομολογειται η επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 24 του ν. 4624/2019.

Επειδή ειδικά για την παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων του συστήματος αρχειοθέτησης του Εθνικού Μητρώου Ασθενών από τον κορωνοϊο COVID-19, με την παράγραφο 11 του εικοστού ένατου άρθρου της ΠΝΠ 30/3/2020 (ΦΕΚ Α 75/2020) υφίσταται ειδική πρόβλεψη ότι τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή και αν πρόκειται για ευαίσθητα δεδομένα με φυλάκιση ενός (1) τουλάχιστον έτους και χρηματική ποινή είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ τουλάχιστον, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλες διατάξεις.

ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ να εκπληρώσετε τα καθήκοντα που αρμόζουν στο θεσμικό σας ρόλο προς προάσπιση του δικαιώματος που μας αναγνωρίζεται από το άρθρο 9Α του Συντάγματος και το άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε για την προστασία των προσωπικών δεδομένων μας.

ΟΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΕΝΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

 

 

 

Read more...
Subscribe to this RSS feed