OI ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΝΟΜΙΚΩΝ

στις δαπάνες για τη συνταξιοδότηση, αλλά και από την υποχρέωση να εγγυάται την καταβολή των συντάξεων.

Ετσι η κοινωνική ασφάλιση θα μετατραπεί ολοκληρωτικά σε ιδιωτική υπόθεση του κάθε ασφαλισμένου. Εδώ δεν θα ασχοληθούμε με τα κατεδαφιστικά ασφαλιστικά μέτρα γενικά και τις επιπτώσεις τους στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους, αλλά στις επιπτώσεις των μέτρων αυτών στους Τομείς Σύνταξης και περίθαλψης των Ταμείων Ασφάλισης των Δικηγόρων (ΤΑΝ – ΤΕΑΔ – ΤΠΔΑ – ΤΥΔΕ – ΤΑΣ κλπ) και στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους στους τομείς αυτούς:

Οι επιπτώσεις αυτές είναι:

1) Κατάργηση της καταβολής επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδειας σε όσους συνταξιούχους δεν έχουν υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας τους. Στους υπόλοιπους χορηγείται επίδομα 400 ευρώ τα Χριστούγεννα, 200 ευρώ το Πάσχα και 200 ευρώ το καλοκαίρι. Σε περίπτωση συνδρομής δύο συντάξεων τα επιδόματα αυτά χορηγούνται από το φορέα που καταβάλλει την μεγαλύτερη σύνταξη.

2) Πάγωμα για τρία χρόνια όλων των συντάξεων.

3) Νέος τρόπος υπολογισμού του ποσού της σύνταξης, με καθιέρωση δύο τμημάτων σύνταξης: της βασικής και της αναλογικής.

Η βασική σύνταξη καθιερώνεται από 1/1/2018 (αυτά λέει το νομοσχέδιο στο άρθρο 2, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ισχύσει από 1/1/2015 γιατί αυτό θέλει η τρόικα των επιτηρητών) και καθορίζεται με σημερινά δεδομένα σε 360 ευρώ το μήνα. Το ποσό αυτό αναπροσαρμόζεται κατ’ έτος με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ανάλογα με την ποσοστιαία μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και σε συνάρτηση με τις οικονομικές δυνατότητες των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (άρθρο 1 παρ. 1).

Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ούτε αυτό το πενιχρό ποσό είναι εξασφαλισμένο, καθώς η αναπροσαρμογή μπορεί να γίνεται και προς τα κάτω, αν δεν έχουμε αύξηση του ΑΕΠ και τα οικονομικά των Ταμείων δεν πάνε καλά. Το ύψος αυτής της βασικής σύνταξης δίνεται σε όσους έχουν 35 έτη παραμονής στην Ελλάδα, αλλιώς μειώνεται ανάλογα και δεν καταβάλλεται σε δικαιοδόχα πρόσωπα.

Η αναλογική σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις ασφαλιστικές εισφορές που έχει καταβάλλει ο ασφαλισμένος και την ηλικία του. Οι ασφαλισμένοι που υπάγονται στην ασφάλιση από 1/1/2013 και μετά και θεμελιώνουν δικαίωμα σε σύνταξη από 1/1/2018 δικαιούνται αναλογικό ποσό σύνταξης με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισης τους και με βάση τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας, που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία κατά περίπτωση.

Ο νόμος λέει ότι για τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης στους φορείς ασφάλισης αυτοαπασχολουμένων λαμβάνεται υπόψη οι ασφαλιστικές κατηγορίες που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία βάσει των οποίων καταβλήθηκαν εισφορές καθ’ όλο τον χρόνο ασφάλισης του ασφαλισμένου, όπως έχουν διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου του προηγουμένου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησής τους.

Για τον υπολογισμό του αναλογικού ποσού σύνταξης από 1/1/2013 και εφεξής σε φορείς στους οποίους δεν προβλέπονται συντάξιμες αποδοχές ή συντάξιμος μισθός ή ασφαλιστικές κατηγορίες, οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται στην πλησιέστερη ασφαλιστική κατηγορία των νέων ασφαλισμένων με βάση τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν στο φορέα από τον οποίο προέρχονται, όπως έχουν διαμορφωθεί την 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησής τους.

Ορίζεται ότι το άθροισμα των ποσών της βασικής και αναλογικής σύνταξης λόγω γήρατος για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών ή λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80%, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε 15 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως καθορίζεται κάθε φορά από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση (450 ευρώ).

Από τα παραπάνω συνάγεται κατακάθαρα ότι και οι δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές και όλοι όσοι υπάγονται στην ασφάλιση του Τομέα Νομικών, καταλαμβάνονται από το νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.

Η επίπτωση στο ποσό της σύνταξης θα είναι πολύ οδυνηρή και πάντως πολύ δυσμενέστερη από τους άλλους ασφαλισμένους. Και τούτο διότι οι ασφαλιστικές εισφορές των δικηγόρων με βάση τις οποίες θα υπολογιστεί το ποσό της σύνταξης θα είναι αυτές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας των νέων ασφαλισμένων.

Σύμφωνα με υπολογισμούς που έγιναν το συνολικό ποσό της σύνταξης (βασική και αναλογική) ενός δικηγόρου με 40 συντάξιμα χρόνια εκτιμάται ότι θα είναι μόλις 811 ευρώ, δηλαδή η φρικτή τύχη των ασφαλισμένων από 1/1/1993 και μετά, που με 40 συντάξιμα χρόνια και εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας θα λάβουν σύνταξη 450 ευρώ, επεκτείνεται τώρα και σε όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους ανεξάρτητα από το χρόνο υπαγωγής τους στην ασφάλιση, εφόσον θα θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2018 (ή το πιθανότερο από 1/1/2015). Σύμφωνα με τον πίνακα που προσαρτάται στο παρόν, η κύρια σύνταξη των δικηγόρων όταν εφαρμοστεί ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων θα είναι η εξής, ανάλογα με τα συντάξιμα έτη που έχουν:

• Για 30 χρόνια: 551,65 ευρώ (191,65 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική)

• Για 31 χρόνια: 560,65 ευρώ (200,65 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 32 χρόνια: 570,35 ευρώ (210,35 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική),

• Για 33 χρόνια: 580,75 ευρώ (220,75 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 34 χρόνια: 591,85 ευρώ (231,85 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 35 χρόνια: 603,65 ευρώ (243,65 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 36 χρόνια: 616,15 ευρώ (256,15 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 37 χρόνια: 643,20 ευρώ (283,20 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 38 χρόνια: 684,80 ευρώ (324,80 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 39 χρόνια: 741,00 ευρώ (381,00 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική).

• Για 40 χρόνια: 811,00 ευρώ (451,00 αναλογική σύνταξη συν 360,00 βασική)

4) Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Θα εφαρμοστούν επακριβώς όσα αναφέρονται στο μνημόνιο που φέρει τον τίτλο «Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη μέλη της ζώνης του Ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο» που έχει γίνει ήδη νόμος του κράτους.

Ενδεικτικά αναφέρει:

"Μέχρι το Δεκέμβρη του 2015 συνταξιοδότηση στην ηλικία των 65 ετών για όλους, συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν ασφαλιστεί προ της 1/1/1993.

Αύξηση της απαιτούμενης ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών που υπηρετούν στο δημόσιο τομέα στα 65 χρόνια μέχρι το 2013 (θα ακολουθήσει ξεχωριστό νομοσχέδιο). Αφορά τις δικαστικούς υπαλλήλους, Δικαστές, υπαλλήλους του Υπουργείου Δικαιοσύνης κλπ που έχουν ασφάλιση στο ΤΑΝ.

Αύξηση ελάχιστης περιόδου εισφορών από 37 σε 40 έτη μέχρι το 2015.

Περιορισμός χρήσης της πρόωρης συνταξιοδότησης στο 60ό έτος από 1/1/2011, μείωση κατά 6% το χρόνο των συντάξεων για εκείνους που θα συνταξιοδοτούνται μεταξύ του 60ου και 65ου έτους, με λιγότερο από 40 χρόνια εισφορών.

Καμμία ειδική μεταχείριση για όσους έχουν ασφαλιστεί προ της 1/1/1993.

Μείωση των συνταξιοδοτικών ταμείων σε τρία."

5) Δραστική περικοπή των αναπηρικών συντάξεων με τη θέσπιση αμιγώς αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της αναπηρίας με βάση πίνακα αναπηριών και περιορισμό έως εξάλειψη του τώρα ισχύοντος υποκειμενικού συστήματος.

6) Ανακαθορισμός των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση το προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού της χώρας. Στο άρθρο 11 του νομοσχεδίου ορίζεται ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ανακαθορίζονται ανά δεκαετία κατά το 1/3 του μέσου όρου της μεταβολής του προσδόκιμου του πληθυσμού της χώρας με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η ισχύς της διάταξης αρχίζει από 1/1/2021 και κατά την πρώτη εφαρμογή της ως δεκαετία λαμβάνεται η χρονική περίοδος από 2011 έως 2020.

7) Μείωση επικουρικών συντάξεων. Με τη διάταξη του άρθρου 15 του νομοσχεδίου, ανοίγει ο δρόμος για τη μείωση των επικουρικών συντάξεων και πέρα του ορίου του 20% των συντάξιμων αποδοχών, που ορίζει το άρθρο 146 του νόμου Πετραλιά, το οποίο καταργείται.

8) Κατάργηση σύνταξης των άγαμων και διαζευγμένων θυγατέρων και αδελφών από 1/1/2011 (άρθρο 14).

9) Ενοποίηση ταμείων. Στο άρθρο 27 του νομοσχεδίου ρυθμίζεται το θέμα της ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων σε 3 ως το 2018, σε εκτέλεση σχετικής δέσμευσης από το μνημόνιο.

Ορίζεται ότι «οι τομείς κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ) και του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) παραμένουν στους φορείς αυτούς και καταβάλουν εξ ιδίων πόρων τα ποσά της βασικής σύνταξης στους δικαιούχους». Με τίμημα δηλαδή την υποχρέωση καταβολής της βασικής σύνταξης από δικά του χρήματα και όχι από το δημόσιο, όπως για τους άλλους, διατηρείται μόνο ο κλάδος κύριας σύνταξης του ΕΤΑΑ.

Αυτό όμως δεν πρόκειται τελικά κατά τη γνώμη μου να ισχύσει, διότι στο μνημόνιο αναφέρεται ρητά ότι τα ταμεία θα περιοριστούν σε τρία. Ανεξάρτητα από αυτό μέγα ζήτημα θα προκύψει από το ότι ο Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων (ΤΕΑΔ) θα αποσπασθεί και θα ενταχθεί στο Ενιαίο Ταμείο Αυτοαπασχολουμένων. Αυτό πρέπει να αποκρουστεί, διότι θα προκύψουν σοβαρά προβλήματα και από το γεγονός ότι ο ΤΕΑΔ δεν έχει δικό του προσωπικό, για την είσπραξη των εισφορών και την απονομή των συντάξεων, αλλά εξυπηρετείται από τον ΤΑΝ.

Αν ο κλάδος μεταφερθεί αλλού θα δημιουργηθούν ανυπέρβλητα προβλήματα ανάμεσα στα άλλα και από το γεγονός ότι δεν θα υπάρχουν υπάλληλοι με ανάλογη εμπειρία για να εξυπηρετήσουν τους ασφαλισμένους. Και όλα αυτά ενώ ο ΤΕΑΔ είναι ασφαλιστικό φορέας και δεν αντιμετωπίζει κανένα οικονομικό πρόβλημα, παρουσιάζοντας σταθερά πλεονασματικούς ισολογισμούς.

10) Υπαγωγή στο Ενιαίο Σύστημα Παροχών Υγείας.

Στο νομοσχέδιο ορίζεται ότι οι μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας του ΕΣΥ και των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης εντάσσονται και λειτουργούν σε ενιαίο πλαίσιο.

Η ένταξη των Υγειονομικών Υπηρεσιών του ΤΠΔΑ στο απαξιωμένο και αναξιόπιστο ΕΣΥ θα οδηγήσει σε παραπέρα υποβάθμιση του επιπέδου των παροχών υγείας και το υποβιβάσει και κάτω από το επίπεδο του ΙΚΑ. Προβλέπεται ακόμη και μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων των ΦΚΑ.

11) Χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης.

Ενώ στο άρθρο 37 του νομοσχεδίου ορίζεται ότι το κράτος αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης όλων των ΦΚΑ, εξαιρεί από τη χρηματοδότηση τους ΦΚΑ κλάδους σύνταξης και τομείς των οποίων τα έσοδα από κοινωνικούς πόρους ξεπερνούν το 1/3 των ετησίων εσόδων τους από ασφαλιστικές εισφορές. Εδώ εμπίπτει σαφώς το ΤΝ.

Αυτός είναι ένας έμμεσος τρόπος αφαίρεσης των λεγόμενων κοινωνικών πόρων που δεν είναι για το ΤΝ τέτοιοι πόροι, αλλά εργοδοτική εισφορά, όπως ρητά αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση του ιδρυτικού νόμου του ΤΝ.

Ενώ δηλαδή για όλα τα άλλα ταμεία το κράτος αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης, υποχρεώνει το ΤΝ να χρηματοδοτήσει τη βασική σύνταξη με του χρήματα ως τίμημα για τη «διατήρηση» του λεγόμενου «κοινωνικού πόρου» (λέγε: εργοδοτική εισφορά). Η υποχρέωση του για χρηματοδότηση με δικά του χρήματα προκύπτει και σαν τίμημα για τη διατήρηση του Κλάδου Κύριας Σύνταξης εκτός των 3 ενοποιημένων ταμείων (άρθρο 27 του νομοσχεδίου).

Και όλα αυτά ενώ με τον νόμο Πετραλιά είναι υποχρεωμένο να εισφέρει κάθε χρόνο στο ΑΚΑΓΕ το 10% των λεγόμενων κοινωνικών πόρων και το 2009 εισέφερε ποσό 15.000.000 ευρώ σε αυτό.

Με τον τρόπο αυτό όμως ο Τομέας Νομικών του ΕΤΑΑ οδηγείται σταδιακά στην κατηγορία των ελλειμματικών και προβληματικών ταμείων ενώ κάτι τέτοιο δεν θα γινόταν χωρίς τις ειδικές αυτές ρυθμίσεις.

Η ρύθμιση αυτή πρέπει να συναντήσει αποφασιστική αντίθεση.

12) Με τις διατάξεις του άρθρου 38 καθιερώνεται εισφορά αλληλεγγύης των συντάξεων ποσοστού 3-9% για κύριες συντάξεις από 1.400 ευρώ και πάνω. Για την ώρα δεν θίγονται οι συντάξεις του ΤΝ, που δεν φτάνουν ακόμη στο επίπεδο των 1.400 ευρώ. Κάποτε όμως θα συμπεριληφθούν και αυτές στο μέτρο, εκτός αν οι συντάξεις μείνουν για πάντα καθηλωμένες στα σημερινά επίπεδα.

13) Αξιοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας Ασφαλιστικών Φορέων. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου εξαλείφονται και τα τελευταία ίχνη αρμοδιότητας του ΔΣ του ΦΚΑ για τη διαχείριση της Κινητής και Ακίνητης Περιουσίας τους.

Ανάμεσα στα άλλα παρέχεται η δυνατόητα στους ΦΚΑ για τη σύσταση Ανωνύμων Εταιρειών Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ) και Εταιρειών Επένδυσης Ακίνητης Περιουσίας (ΕΕΑΠ).

Με αποφάσεις των ΔΣ των ΦΚΑ μπορεί αυτοί να παρέχουν έντοκα δάνεια σε άλλους φορείς κλάδους ή τομείς κοινωνικής ασφάλισης. Δημιουργείται μεγάλος κίνδυνος να δανειοδοτηθούν μέσω κατευθυνόμενων αποφάσεων ΔΣ ετοιμόρροπα ταμεία με χρήματα οικονομικά εύρωστων με κίνδυνο να απωλεσθούν.

Παρά πέρα ορίζεται ότι με απόφαση των ΔΣ τους οι ΦΚΑ «υποχρεούνται να αναθέτουν σε εταιρείες διαχείρισης και αξιοποίησης ακινήτων μεταξύ άλλων και α) τις διαδικασίες αγοράς, πώλησης, μίσθωσης, εκμίσθωσης και ανταλλαγής ακινήτων, το σύνολο ή μέρος των διαδικασιών και εργασιών διαχείρισης της ακίνητης περιυσίας καθώς και εργασίες συντήρησης των ακινήτων. Με άλλα λόγια η τύχη της περιουσίας των ΦΚΑ εξαρτάται από ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες στις οποίες κατά ρητή επιταγή του νόμου ανατίθενται η πληρεξουσιότητα να ενεργούν ως νόμιμοι αντιπρόσωποι των ΦΚΑ με δικαίωμα υπογραφής εγγράφων για λογαριασμό των ΔΣ των ΦΚΑ