"Για την επικουρική ασφάλιση των Δικηγόρων": Εισήγηση του κ. Ι. Βρέλλου, συμβούλου/ταμία του Δ.Σ.Π.

δεν θα λάβουν ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

2.- ΄Ηδη βρισκόμαστε σε πορεία ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων που χορηγούν επικουρικές συντάξεις σε ένα ταμείο με την επωνυμία ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (ΕΤΕΑ). Το ταμείο αυτό θα χορηγεί επικουρικές συντάξεις ύστερα από σύνταξη αναλογιστικών μελετών κάθε εξάμηνο ώστε να μην δημιουργείται έλλειμμα. Αυτό σημαίνει ότι οι επικουρικές συντάξεις θα είναι μεταβλητές (πιθανότατα προς τα κάτω, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό).

3.- Το επικουρικό ταμείο ασφάλισης του κλάδου μας είναι το ΚΕΑΔ (Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων). Το ΚΕΑΔ είχε οικονομική αυτοτέλεια αλλ’ όχι διοικητική αυτοτέλεια υπαγόμενο στο Ταμείο Νομικών (Τμήμα Ασφάλισης Νομικών πλέον ως μέρος του ΟΑΕΕ). Στην ουσία δηλαδή το ΚΕΑΔ ήταν ένας ξεχωριστός λογαριασμός διαχείρισης πόρων που συγκεντρώνονταν με σκοπό να πληρωθούν οι επικουρικές συντάξεις των δικηγόρων. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα το ΚΕΑΔ να μην έχει κανένα έξοδο για τη στέγαση και τις υποδομές του, αφού στεγαζόταν στο Ταμείο Νομικών αλλ’ ούτε και υπαλλήλους αφού χρησιμοποιούσε τους υπαλλήλους του Ταμείου Νομικών. Στην ουσία τα μόνα αξιόλογα έξοδα του ΚΕΑΔ ήταν οι επικουρικές συντάξεις που κατέβαλλε. Το ΚΕΑΔ είχε ως πόρους τις ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν κατ’ έτος οι δικηγόροι με σχετικές επικολλήσεις στα ασφαλιστικά τους βιβλιάρια [«ουρίτσες»] ποσοστό των προεισπράξεων, ποσοστό των εισπράξεων από τα συμβόλαια, ποσοστό επί των ενσήμων του Ταμείου Νομικών και τα επικυρώσιμα. Είναι προφανές επομένως ότι το ΚΕΑΔ ήταν πλεονασματικό, όπως το έδειχναν οι ισολογισμοί του μέχρι και το 2009 διότι μετά το έτος αυτό (οπότε και άρχισε η επίθεση κατά των δημοσίων ασφαλιστικών δικαιωμάτων) δεν έχουν δημοσιευθεί ισολογισμοί (οι λόγοι μη δημοσίευσης των οποίων, ενδεχομένως, να μην συνιστούν απλή παράλειψη).

4.- Ο Νόμος 4281/14 (παρ. 6 αρθρ. 220) δίδει το δικαίωμα σε κάθε υπό ένταξη στο ΕΤΕΑ Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (όπως το δικό μας) να μην ενταχθεί εφόσον μέχρι και 30.6.2015 συντάξει αναλογιστική μελέτη από την οποία θα αποδεικνύεται η βιωσιμότητά του ως αυτόνομου κλάδου και συναινέσουν προς τούτο οι αντιπροσωπευτικότερες οργανώσεις των ασφαλισμένων (στην περίπτωσή μας οι μεγάλοι δικηγορικού σύλλογοι) και φυσικά τούτο γίνει δεκτό από την διοίκηση με υπουργική απόφαση.

5.- Σύμφωνα με τα παραπάνω τίθεται σε όλους τους δικηγόρους της χώρας το δίλημμα εάν θα πρέπει να συγχωνευθεί ο κλάδος επικουρικής σύνταξής μας στο ΕΤΕΑ ή να μετατραπεί σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου αλλά υποχρεωτικής συμμετοχής των ασφαλισμένων σ’ αυτό.

Ενδεχομένως, κάποιος να θεωρεί ως αυτονόητη την απάντηση ότι μετατρεπόμενος ο κλάδος σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου έχει εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Φοβούμαι ότι δεν είναι τόσο απλό το ζήτημα, διότι οι καλές ημέρες του ΚΕΑΔ εστηρίζοντο σε αναλογία 7 εργαζόμενοι δικηγόροι για κάθε ένα συνταξιούχο. Σήμερα η αναλογία αυτή έχει μεταβληθεί ιδιαίτερα επί τα χείρω, δηλαδή 4 εργαζόμενοι δικηγόροι (που πληρώνουν εισφορές) για κάθε ένα συνταξιούχο. Βέβαια, μπορεί υπό τις περιστάσεις αυτές, να είναι δυνατή η καταβολή μίας επικουρικής σύνταξης περί τα 400 Ευρώ μηνιαίως, αλλά και αυτό ερευνητέον. ΄Ενα στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της δημιουργίας αυτοτελούς νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου υποχρεωτικής ασφάλισης είναι ότι οι δικηγόροι θα έχουν την δυνατότητα να παλέψουν με τις δυνάμεις τους για τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα, χωρίς να υπόκεινται σε άμεση αφαίμαξη των εισφορών τους. Και αυτό φυσικά μπορεί να μεταβληθεί εάν ψηφισθεί σχετικός νόμος. Σε κάθε περίπτωση το νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου δεν αποτελεί πανάκεια, αν λάβουμε υπόψη ότι το επικουρικό ταμείο των φαρμακοϋπαλλήλων που μετατράπηκε σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου αναγκάσθηκε να μειώσει τις επικουρικές συντάξεις κατά 25% - 30%.

Από την άλλη πλευρά, είναι προβληματικό το ότι η ένταξη στο ΕΤΕΑ δεν εξασφαλίζει τον δημόσιο / κοινωνικό χαρακτήρα της επικουρικής σύνταξης εξ αιτίας των προϋποθέσεων υπό τις οποίες χορηγείται . Αντίθετα, η δυνατότητα ασφαλισμένων άλλων κλάδων να συνταξιοδοτούνται πολύ ενωρίτερα από τους δικηγόρους σημαίνει στην πράξη χρηματοδότησή τους από εισφορές που θα καταβάλλουν οι δικηγόροι. Σημαντικός παράγων είναι και το εάν εύρωστοι κλάδοι όπως π.χ. οι μηχανικοί συμμετάσχουν ή όχι στο ΕΤΕΑ. Στην περίπτωση αυτή, τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τους δικηγόρους.

6.- Συμπερασματικά, υπάρχουν ιδιαίτεροι προβληματισμοί σε σχέση με την τελική λύση που πρέπει να προκριθεί. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για να λάβουμε την τελική απόφασή μας είναι να δούμε που βρισκόμαστε. Και συγκεκριμένα θα πρέπει να συνταγεί αναλογιστική μελέτη η οποία να συνεκτιμήσει τις ήδη υφιστάμενες υποχρεώσεις του ΚΕΑΔ, την μελλοντική αύξησή τους λόγω του ρυθμού συνταξιοδοτήσεως, τις αναμενόμενες εισφορές και την ενδεχόμενη αδυναμία καταβολής τους από όλο και μεγαλύτερο αριθμό δικηγόρων και τέλος την δυνατότητα αξιοποίησης του αποθεματικού. Βέβαια για την σύνταξη μίας αναλογιστικής μελέτης που στηρίζεται (όπως όλες οι τέτοιου είδους μελέτες) σε παραδοχές θα πρέπει να διαπιστωθεί η υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων δηλαδή να συνταγούν (ή να δημοσιευθούν εάν έχει συνταγεί) οι ισολογισμοί του ΚΕΑΔ των ετών 2010 και μεταγενέστερα και να παραδοθούν στους αναλογιστές μαζί με τα βιβλία έγγραφα και στοιχεία στα οποία στηρίζονται, διαφορετικά εάν οι αναλογιστές κινηθούν με υποθέσεις και παραδοχές για τις ήδη παρελθούσες χρήσεις των ετών 2010 και μετέπειτα θα βρεθούμε προ οδυνηρών εκπλήξεων αφού το 2009 με το 2014 δεν έχουν οποιαδήποτε ομοιότητα ως προς όλες τις τάσεις των κρισίμων οικονομικών μεγεθών.

Πειραιάς 21 Οκτωβρίου 2014

Ιωάννης Ε. Βρέλλος

Σύμβουλος / Ταμίας ΔΣΠ